Haqqinda.az

ğay Teymur xan elxan, (1338-1353)
[redaktə]
Həyatı

Toğay Teymur xan Mamay Kavun oğlu Hülaku xanın soyundan deyil, Çingiz xanın qardaşı Cuçi Qazarın nəslindədir. O, hökmdar elan olunmuş şahzadələr içərisində ən bacarıqsız və daha çox asılı vəziyyətə düşən şəxs olmuşdur. Toğay Teymur xan 3 dəfə müxtəlif vaxtlarda (3.1337-ci il Xorasanda, 4.1337-ci il Xorasanda və 1.1339-cu il Rumda) elxan elan olunmuşdu. Hər dəfə də hərbi-köçəri əmirlərin bir qurupy onu dəstəkləyirdi. O da heç bir qrupu yarıtmadı. O, 1353-cü ildə Xorasanda Sərbedarlar tərəfindən öldürüldü.


[redaktə]
Ailəsi
Oğulları
Loğman xan
Pirək padşah Ardı »

Artıq Qarabağ müharibəsindən 20 ildən artıq bir vaxt keçir və bu müddət kifayət qədər böyükdür ki, hadisələrə kənardan baxıb, səhvləri analiz edə bilək və bunların bir daha təkrarlanmaması üçün onlardan nəticələr çıxaraq. Vaxtı ilə bu müharibənin birbaşa iştirakçısı olmuş, hazırda da hərbi psixologiya sahəsində ixtisaslaşmış bir şəxs kimi, elə bilirik ki, biz bu barədə, hansısa fərqli fikirlər söyləyə bilərik, və bu məqalədə də buna cəhd edirik.

Aşağıda biz bu müharibədə və ondan sonrakı mərhələdə Azərbaycan tərəfinin buraxdığı mümkün səhvləri ümumiləşdirməyə cəhd edirik və problemin həlli ilə əlaqədar mümkün olan yollar barədə öz mülahizələrimizi söyləyirik.
Məğlubiyyətin qeyri-hərbi səbəbləri

1. Azərbaycanda ([geo-] siyasi, [geo-] Ardı »

Sahn-ı Seman, (Sahn-ı Seman Mədrəsəsi) Fatih Sultan Məhəmməd‎'in İstanbul'u fethinden sonra kurduğu maarif qurumları arasında en üst düzeyde təhsil veren dövrünün yüksək məktəbi olub.

Sahn-ı Seman İstanbul'un ilk Türk yükseköğretim kurumudur.Mündəricat [gizlə]
1 Tarixi
2 Məmərisi
3 Osmanlı mədəniyyəti üçün əhəmiyyəti
4 Dərslər

[redaktə]
Tarixi

Fatih Külliyesi daxilində yer alan Sahn-ı Seman, külliye bütüvlüğü içerisinde yapılmıştır. İnşaatı 1462 ilə 1470 illəri arasında sürmüştür.

Sahn-ı Seman'ın şekillenmesinde Ali Kuşçu və Fatih Sultan Məhəmmədin birlikteliği öne çıkmaktadır. Sahn-ı Seman İstanbul'un ilk Türk yükseköğretim kurumudur. Sahn-ı Seman medreseleri Fatih Külliyesi içindeki en yüksek düzeyli medresedir. Sahn-ı Seman'ın eğitim müfredatının hazırlayıcılarından çağın önemli elm adamı Ali Kuşçu'dur. Medreselerde Ali Kuşçu tarafından düzenlenen Ardı »

Rəsmi dil

Səfəvilər dövlətinin qurucusu I İsmayılın ana dili Azərbaycan türkcəsi olmuşdur. O, bu dildə "Xətai" ləqəbi ilə şeirlər yazmışdır. Elə dövlətin də rəsmi dili Azərbaycan türkcəsi olmuş, saray əhli, eləcə də dövlətin hərbi və dini xadimləri bu dildə danışmışlar.
[redaktə]
Mədəniyyət

Səfəvilər dövlətinin əsas mülkyyət forması divani (dövlət) və xassə (hökmdar) torpaqları idi. Sonralar Səfəvilərin yürütdüyü mərkəzləşdirmə siyasəti ilə əlaqədar divani torpaqlar hesabına şərti torpaq mülkiyyət forması tiyul geniş yayıldı. Mülk və vəqf torpaqları toxunulmaz hesab edilirdi. Kəndli və sənətkarların vəziyyəti çox ağır idi. Onlar müxtəlif mükəlləfiyyət daşıyır, çoxlu (30-dan çox) vergi ödəyirdilər. I Şah İsmayılın dövründə nisbətən azaldılan vergilər sonralar tədricən yenə də Ardı »

Rodosun fəthi — Rodos adası 1522-ci ildə Osmanlı sultanı Sultan Süleyman Qanuni tərəfindən göndərilən tam təminatlı donanma tərəfindən fəth olunmuş və bununla da ada Osmanlı imperiyasının ərazisinə qatılmışdır. Rodosun fəth olunmasından sonra bu adada fəaliyyət göstərən Malta cəngavərləri adlı orden Maltada yerləşən Malta cəngavərlərinin yanına qaçmışdılar. Malta cəngavərlərinin oxçuları Osmanlı ordusuna ciddi zərbə endirmişdilər. Osmanlı qoşunlarının kütləvi şəkildə döyüşçülərinin itirməsinin əsas səbəbidə oxçular olmuşdur. Rodosun fəth olunması Osmanlı imperiyasının Aralıq dənizinə nəzarət etməsini asanlaşdırmışdır. Sultan Süleyman Qanuniyə qədər II Mehmed adada yerləşən qalanı mühasirəyə alsada əlverişsiz vəziyyət səbəbindən geri çəkilmişdir. I Səlim öz vəziri Piri Məhməd Paşanın təkidlərinə baxmayaraq ada üzərinə Ardı »

Bəndək - Atropatena (qədim Azərbaycan), Parfiya və Sasanilər dövlətində qullara verilən addır. Bu ölkələrdəki quldarlıq sistemi haqqında məlumat verən ilk mənbələrdən biri "Madaktani hazar datasdan"dır. Orada bəndək və anşəhrik terminləri qul anlamında işlədilmişdir. Hər üç ölkədə də əkinçilikdə qul əməyindən geniş istifadə olunurdu. Lakin artıq III əsrdən quldarlıq sistemi getdikcə zəifləyərək dağlmağa başlayır.

Sasanilərin hüquq məcəlləsinə görə, bir çox əyalətlərdə, o cümlədən Azərbaycanda başqasına tabe olan və ondan asılı olan şəxsə bəndək deyilirdi. İran tarixçiləri Parfiya və Sasanilər dövrünə aid olan bəndək terminini qul kimi tərcümə edirlər. Lakin istər bəndək, istərsə də anşəhrik hüquqi nöqteyi-nəzərdən Romada olan quldan fərqlənirdi. Quldarlıqdan feodalizmə keçid Ardı »

Şirzad Qəznəvi - Qəznəvilərin on ikinci sultanı. III Məsud Qəznəvinin ölümündən sonra oğulları arasında başlayan vətəndaş müharibəsini dövründə hakimiyyətə gətirilmiş və bir il keçmədən qardaşı Arslanşah tərəfindən qovulmuşdur. Ardı »

Şeyx Səfi türbəsinin ətrafında tikilmiş kompleks XVI-XVII əsrlərdə Azərbaycanda tikilmiş ən görkəmli memarlıq abidələrindəndir. Kompleks bir-birinə bağlı həyət ətrafında düzülmüş binalardan ibarətdir. Bu kompleksə Şeyx Səfi türbəsindən başqa bir neçə türbə, o cümlədən Şah İsmayıl türbəsi, Çinixana deyilən bina, məscid, zəvvarlar üçün otaqlar və s. daxildir.

Şeyx Şəsi türbəsinin ətrafında yaradılan bu kompleks Yaxın Şərqdə olan ən böyük ziyarətgahlardandır. Kompleks, memarlıq quruluşunun yüksək bədii xüsusiyyətləri ilə bərabər, kaşıdan düzəldilmiş nəbati ornamentlərinin və daxili tərtibatının zənginliyi ilə də müstəsna bir abidədir. Binaların içərisini qızıl və gümüşdən emal edilmiş əşyalar bəzəyirdi (bu əşyaların əksəriyyəti ruslar tərəfindən qarət edilərək Dövlət Ermitajına aparılıb və indi orada Ardı »