Haqqinda.az

Ermenistan dovletinin ve ermeni
diasporasinin maliyye ve
teshkilati yardimi ile dunyanin
muxtelif olkelerinde fealiyyet
gosteren ermeni terrorchu
teshkilatlarinin Azerbaycana
qarshi apardiqlari terror
muharibesi 1980-ci illerden
bashlayaraq ardicil xarakter
almishdir. Azerbaycanin Daghliq
Qarabagh bolgesi ve onun
etrafindaki 7 rayonun ishghali
zamani kutlevi vahime
yaratmaq, choxlu insan
telefatina nail olmaq meqsedi ile
Ermenistanin xususi xidmet
orqanlari herbi emeliyyatlarin
getdiyi erazilerden xeyli uzaqda,
dinc azerbaycanli ehalisinin
yashadighi menteqelerde terror
aktlari teshkil etmish, neticede
minlerle gunahsiz insan helak
olmushdur.
16 sentyabr 1989-cu il. "Tbilisi-
Baki" marshrutu ile hereket
eden sernishin avtobusu
partladilmish, 5 nefer helak
olmush, 25 nefer
yaralanmishdir.
18 fevral 1990-ci il. Yevlax-
Lachin yolunun 105-ci km-de
"shusha-Baki" marshrutu ile
hereket eden avtobus
partladilmish, choxlu insan
telafati olmushdur.
11 iyul 1990-ci il. "Terter
Kelbecer" sernishin avtobusu
partladilmish, dinc ehali olan
mashin karvanina qarshi terror
aksiyasi kechirilmish, neticede
14 nefer qetle yetirilmish, 35
nefer yaralanmishdir.
10 avqust 1990-ci il. "Tbilisi-
Aghdam" marshrutu ile hereket
eden sernishin avtobusu
partladilmish, 20 nefer helak
olmush, 30 nefer
yaralanmishdir. Cinayetin
teshkilatchilari A.Avanesyan ve
M.Tatevosyan cinayet
mesuliyyetine celb olunmushlar.
Hemin gun "shemkir-Gence"
avtomobil yolunda Xanlar
rayonunun Nadel kendi
yaxinlighinda "LAZ" markali
43-80 AQF dovlet nomre
nishanli avtobus partladilmish,
neticede 17 nefer helak olmush,
26 nefer yaralanmishdir.
30 noyabr 1990-ci il. Xankendi
aeroportu yaxinlighinda
sernishin avtobusu
partladilmish, 2 nefer helak
olmush, 11 nefer
yaralanmishdir.
09 yanvar 1991-ci il. "Molodyoj
Azerbaycana" qezetinin muxbiri
Salatin esgerova ve 3 herbi
qulluqchunun oldughu
avtomobile qarshi terror akti
neticesinde 4 nefer qetle
yetirilmishdir. Terrorchu qrupun
uzvleri A.Mkrtchyan,
Q.Petrosyan, A.Manqasaryan ve
Q.Arustamyan cinayet
mesuliyyetine celb olunmushlar.
30 may 1991-ci il. Rusiya
Federasiyasi Daghistan
Respublikasinin Xasavyurd
stansiyasi yaxinlighinda
"Moskva-Baki" sernishin qatari
partladilmish, neticede 11 nefer
helak olmush, 22 nefer
yaralanmishdir.
19 iyun 1991-ci il. "Yevlax-
Lachin" avtomobil yolunun 106-
ci kilometrinde 5459 sayli herbi
hisseye mexsus "UAZ-469"
markali avtomashin
partladilmish, 3 nefer helak
olmush, 3 nefer aghir
yaralanmishdir.
31 iyul 1991-ci il. Daghistan
Respublikasinin Temirtau
stansiyasi yaxinlighinda
"Moskva-Baki" sernishin qatari
partladilmish, neticede 16 nefer
helak olmush, 20 nefer
yaralanmishdir.
02 avqust 1991-ci il. Hadrut
rayonunun Dolanlar kendinde
"QAZ-53" markali avtomashin
partladilmish, neticede 4 nefer
helak olmush, 8 nefer
yaralanmishdir.
21 avqust 1991-ci il. Hadrut
rayonunun shadaxt kendi
yaxinlighinda "KAVZ" markali
70-30 AQO dovlet nomre
nishanli avtobus partladilmish,
neticede 2 nefer helak olmush,
10 nefer aghir beden xesareti
almishdir.
08 sentyabr 1991-ci il. "Aghdam
Xocavend" avtobusunun ateshe
tutulmasi neticesinde 5 nefer
qetle yetirilmish, 34 nefer
muxtelif dereceli xesaret
almishdir. Terrorun Xachaturyan
Volodi, Yeremyan Saro, chalyan
Sasha, Arustamyan Armo
terefinden toredildiyi subuta
yetirilmishdir.
Hemin gun "Aghdam-
Qaradaghli" marshrutu ile
ishleyen avtobus ermeni
quldurlari terefinden ateshe
tutulmush, 8 nefer helak
olmush, 42 nefer muxtelif
derecede xesaret almishdir.
26 sentyabr 1991-ci il. "Yevlax-
Lachin" yolunda "VAZ-2106"
markali D 72-07 AQ nomre
nishanli avtomashin
partladilmish, neticede 2 nefer
helak olmush, 14 nefer
yaralanmishdir.
19 oktyabr 1991-ci il. Aghdere
rayonunun Sirxavend kendi
yaxinlighinda "UAZ-469" markali
avtomashin partladilmish,
neticede 3 nefer helak olmush, 2
nefer aghir yaralanmishdir.
20 noyabr 1991-ci il. Xocavend
rayonunun Qarakend kendi
yaxinlighinda "MI-8"
vertolyotunun ateshe tutulmasi
neticesinde vertolyot heyeti ve
sernishinler - Azerbaycanin
gorkemli dovlet ve hokumet
numayendeleri, Rusiya ve
Qazaxistandan olan
mushahidechiler - 19 nefer
helak olmushdur.
26 dekabr 1991-ci il. shusha-
Lachin yolunun 4-cu
kilometrliyinde "ZIL-130" ve
"Moskvich" mashinlari
partladilmish, 5 nefer helak
olmush, 4 nefer yaralanmishdir.
08 yanvar 1992-ci il.
Turkmenistandan
"Krasnovodsk-Baki" marshurutu
ile hereket eden deniz beresinde
toredilen terror akti neticesinde
25 nefer helak olmush, 88 nefer
yaralanmishdir.
28 yanvar 1992-ci il. "Aghdam-
shusha" marshrutu ile uchan
MI-8 mulki vertolyotu shusha
sheheri yaxinlighinda ermeni
terrorchulari terefinden
vurulmushdur. Neticede choxu
qadin ve ushaq olan 44 nefer
helak olmushdur.
1992-ci ilin yanvar ayinda
ermeni terrorchu desteleri
Kerkicahan qesebesinde 80
nefer, 1992-ci ilin fevral ayinda
Xocavend rayonunun
Qaradaghli kendinde 77 nefer
ve 26 fevral 1992-ci il tarixde
Xocali sheherinde 613 nefer
dinc sakini qetle yetirmish, 650
neferi ise yaralamishlar.
22 mart 1992-ci il. "UAZ 469"
markali 60-25 AZU dovlet
nishanli avtomashin Qazax
rayonu erazisinde partladilmish,
neticede 3 nefer helak olmush, 2
nefer yaralanmishdir.
28 mart 1992-ci il.
"Kamaz-5410" markali 40-53
AQsh dovlet nishanli
avtomashin partladilmish,
neticede 3 nefer helak olmush, 2
nefer yaralanmishdir.
18 aprel 1992-ci il. "Qazax-
Ceferli" yolunun 10-cu
kilometrliyinde "Vaz" markali
mashin silahli basqina meruz
qalmish, neticede 2 nefer
olumcul yaralanmishdir.
20 may 1992-ci il. Zengilan
rayonunun Qaranchi kendi
yaxinlighinda "UAZ-469" markali
80-33 AQD dovlet nomre
nishanli avtomashin silahli
basqina meruz qalmish, neticede
2 nefer helak olmush, 2 nefer
yaralanmishdir.
28 fevral 1993-cu il. Rusiyanin
shimali Qafqaz erazisinde
Qudermes stansiyasi
yaxinlighinda "Kislovodsk-Baki"
sernishin qatari partladilmish,
11 nefer helak olmush, 18 nefer
yaralanmishdir.
02 iyun 1993-cu il. Baki demir
yolu vaghzalinda sernishin
qatarinin vaqonunun
partladilmasi neticesinde
dovlete kulli miqdarda maddi
ziyan deymishdir. Partlayishin
icrachisi Rusiya vetendashi Iqor
Xatkovski Ermenistan
Respublikasi Milli Tehlukesizlik
Bash Idaresi keshfiyyat
shobesinin reisi, polkovnik Caan
Ohanesyan terefinden mexfi
emekdashligha celb edilerek,
cesusluq ve terrorchuluq
meqsedile Azerbaycana
gonderildiyini, boyuk insan
telefati ile neticelenecek
partlayishlar toretmek
tapshirighi aldighini etiraf
etmishdir. Istintaq zamani
subuta yetirilmishdir ki, hemin
qrup 1992-1994-cu illerde
Rusiya erazisinden Bakiya gelen
sernishin qatarlarinda silsile
partlayishlar toretmishdir.
22 iyul 1993-cu il. Terter
rayonunda toredilmish
partlayish neticesinde 5 nefer
helak olmush, 18 nefer
yaralanmishdir.
Hemin gun Qazax rayonunun
merkezinde toredilmish
partlayish neticesinde 6 nefer
helak olmush, 10 nefer
yaralanmishdir.
30 avqust 1993-cu il. Hadrut
rayonu erazisinde "ZIL" markali
mashin partladilmish, neticede 2
nefer helak olmushdur. Hemin
hadiseden bir neche gun sonra
icherisinde 12 nefer kend sakini
olan "QAZ-66" markali sernishin
avtobusu rayondan chixarken
partladilmish, neticede 4 nefer
helak olmush, 8 nefer aghir
derecede yaralanmishdir.
01 fevral 1994-cu il. Baki demir
yolu vaghzalinda "Kislovodsk-
Baki" sernishin qatarinda terror
akti toredilmish, 3 nefer helak
olmush, 20 nefer
yaralanmishdir.
18 mart 1994-cu il. Xankendi
sheheri yaxinlighinda Iran Herbi
Hava Quvvelerine mexsus
"Herkules" tipli teyyare
vurulmush, 34 diplomat ve aile
uzvleri helak olmushlar.
19 mart 1994-cu il. Baki
metropolitenin "20 Yanvar"
stansiyasinda toredilmish
partlayish neticesinde 14 nefer
helak olmush, 49 nefer
yaralanmishdir. Mehkeme subut
etmishdir ki, terror aksiyasi
Ermenistan xususi xidmet
orqanlari terefinden
hazirlanmish, separatchi
"Sadval" lezgi teshkilatinin
uzvleri terefinden heyata
kechirilmishdir.
Mueyyen olunmushdur ki,
"Sadval" separatchi teshkilatinin
hemin feallari 1992-ci ilden
etibaren defelerle Ermenistanda
olmush, bu olkenin Milli
Tehlukesizlik Bash Idaresi
teshkilatin formalashmasinda,
maliyyeleshmesinde ve
silahlanmasinda yaxindan
ishtirak etmishdir. 1992-ci ilin
aprel-may aylarinda 30 nefer
milliyyetce lezgi olan
Azerbaycan vetendashi
Ermenistanin Nairi rayonunun
Lusakert qesebesinde yerleshen
telim-meshq bazasinda xususi
terror-texribat hazirlighi
kechmishdir. Istintaq zamani
mueyyenleshdirilmishdir ki,
texribatchilar telimata uyghun
olaraq, "20 Yanvar" stansiyasi
ile yanashi Bakinin "Nizami"
kinoteatrinda, Respublika
sarayinda ve Baki lampa
zavodunda da partlayishlar
toretmeyi planlashdirmishlar.
"20 Yanvar" metro
stansiyasinda partlayishin
toredilmesinde ittiham olunan
ve Ermenistanda xususi terror-
texribat hazirlighi kechmish 30
sadvalchi cinayet mesuliyyetine
celb edilmishdir.
13 aprel 1994-cu il. Daghistan
Respublikasinin "Daqestanskiye
Oqni" stansiyasi yaxinlghinda
"Moskva-Baki" sernishin qatari
partladilmish, 6 nefer helak
olmush, 3 nefer yaralanmishdir.
03 iyul 1994-cu il. Baki
metropolitenin "28 May" ve
"Genclik" stansiyalari arasinda
elektrik qatarindaki partlayish
neticesinde 13 nefer helak
olmush, 42 nefer muxtelif
dereceli beden xesareti
almishdir.
Terror aksiyasi Azerbaycan
Respublikasinin vetendashi,
Daghliq Qarabagh ughrunda
geden doyushler zamani - 13
yanvar 1994-cu ilde esir
dushmush ve Ermenistan xususi
xidmet orqanlari terefinden
mexfi emekdashligha celb
edilmish Aslanov Azer Salman
oghlu terefinden toredilmishdir.
Mehkeme arashdirmalari zamani
mueyyen olunmushdur ki, 14
yanvar 1994-cu ilde ermeni
separatchilarinin
ideoloqlarindan biri, yazichi Zori
Balayan herbi esir, milliyetce
lezgi Azer Aslanovla
gorushmush, azerbaycanlilara
qarshi mubarizede butun azsayli
xalqlarin birge fealiyyet
gostermelerinin vacibliyini
bildirmishdir. 9 iyun 1994-cu
ilde Ermenistan xususi xidmet
orqanlarinin Artur adli
emekdashi A.Aslanovun
Bakidaki menziline zeng vuraraq
onun sagh oldughunu bildirmish
ve azad olunmasi uchun yaxin
qohumlarindan birinin Yerevan
sheherine gelmesinin zeruriliyini
qeyd etmishdir. 16 iyun 1994-
cu il tarixinde A.Aslanovun anasi
Tacibat Aslanova Yerevana
gelmishdir. Azer Aslanova
anasinin heyatinin tehluke
altinda oldughu bildirilmish, bu
tehdidler altinda o, Ermenistan
xususi xidmet orqanlari ile
"omer-75" texellusu ile daimi
emekdashligha celb edilmishdir.
Azerbaycana maneesiz gelmesi
uchun Azer Aslanovun adina
saxta senedler hazirlanmish,
partlayici madde ise muvafiq
qaydada pechenye, shokolad ve
dezodarant qutularinda
gizledilmishdir.
A.Aslanov "Yerevan-Mineralniye
Vodi-Baki" marshrutu ile
Azerbaycana gelerek, 3 iyul
1994-cu ilde Baki metrosunun
"28 May" ve "Genclik" stansiyasi
arasinda qatarda terror aktini
heyata kechirmish ve yeniden
Ermenistana qayitmishdir. Bu
muddet erzinde Yerevanda
girov saxlanilan anasi yalniz
bundan sonra azad
olunmushdur.
Istintaq zamani mueyyen
edilmishdir ki, terror aktinin
telimatchilari Ermenistan xususi
xidmet orqanlarinin polkovniki
Karen Baqdasaryan ve kapitan
Seyran Sarkisyan olmushlar.
Azerbaycan Respublikasinin Ali
Mehkeme instansiyalari
terefinden aparilmish
arashdirmalar prosesinde
gosterilen terror aktlarinin
heyata kechirilmesinde Daghliq
Qarabaghin qeyri-qanuni
rejiminin funksionerleri ve
Ermenistan Respublikasinin
xususi xidmet ve diger dovlet
orqanlarinin teshkilatchilighi,
maliyye ve texniki desteyi,
ekser hallarda ise bilavasite
ishtiraki prosessual qaydada
subuta yetirilmishdir.