Haqqinda.az

Zərdüşt – Zərdüştlük dininin yaradıcısı və Azərbaycanın tarixi şəxsiyyəti. İndiki İranın şərqində b.e.ə. VI-V yüzilliklər aralığında yaşaması ehtimal edilir. Bəzi mənbələrdə Zərdüştün doğuldğu yer kimi Urmiya ellərini göstərərək atasının Atropatenalı (cənubi Azərbaycanlı) olması qeyd edilir (əl-Şahrəstani, X əsr İslam alimi). Avestanın özündə (Yasna 9:17) Zərdüştün doğum yeri kimi göstərilən Ērān Wēj adlı yerin orta əsrlər Arranın, müasir dövr Azərbaycan Respublikasının ərazisində olması böyük ehtimalla qeyd olunur.

Avesta-Qatlar bizə Zərdüştün möhtəşəm tarixi şəxsiyyət olması barədə məlumat verir. Avestanın qatlarında verilən moizə-nəğmələrdə Zərdüşt tək Tanrıya sitayiş edən qədim Ariya (Əryan) dinlərinin əsaslarını yenidən qaytarmağa çalşır, qanlı qurbanlara və "xaum" ayinin həyata keçirilməsinə qarşı çıxır. Ardı »

Dəfn adətləri, heyvanların əhliləşdirilməsi, dənli bitkilərin becərilməsi və müxtəlif ev sənətkarlığının inkişafı sayəsində bu dövrdə ibtidai insanın dərketmə qabiliyyəti xeyli artır – və yeni ayinlər yaranır, dil zənginləşir, insanların təsəvvürləri xeyli mürəkkəbləşir. Dini adətdə, əvvəllər olduğu kimi, əcdadlara pərəstiş mühüm yer tuturdu. Erkən əkinçi qəbilələrin çoxunda, o cümlədən Azərbaycanda ölünü bilavasitə yaşayış yerləri ərazisində dəfnetmə adəti yayılmışdı. Tədqiqatçılar adətən onu yenidən doğulma, həyata qayıtma ideyası, son nəticədə məhsuldarlıq, ailə və nəsil artımı ilə səsləşən ideya ilə bağlayırlar. Ola bilsin ki, bu ideya zəminində ölülərin üzərinə qırmızı boya tozu (oxra) səpmək adəti meydana gəlmişdi. Yaşayış yerlərində ölülər basdırılarkən həsirə bükülür, qəbir çuxuruna Ardı »

Basqal qəsəbəsi 1932-1933-cü illərdə İsmayıllı rayonunun mərkəzi olub. Basqalın “Qalabaşı” məhəlləsi ərazisində qalınlığı bir neçə metrə çatan qala divarlarının üzləri bu günədək qalmaqdadır. Bunun XIV əsrdə tikildiyi güman edilir. “Basqal” toponimi təmiz türk sözüdür və “qala başı”, “qala qur”, “qala yarat”, “qala ucalt”, “baş qala” mənasını ifadə edir. Basqal Tarix – Mədəniyyət Qoruğuna XVI əsrə aid hamam və məscid kimi qədim abidələr aiddir. Basqal Bakı – Laqodexi şosse yolunun 151 km-dən 4 km şimala olan məsafədə yerləşir. Qəsəbəyə avtomobillə getmək olar. Ardı »

Tarixi[redaktə]
Yaqut əl-Həməvi yazır: "Dizmar – Azərbaycanda, Təbrizin yaxınlığında qəzaların birində böyük bir qaladı". Həmdullah Mustovfi Qəzvini əski Dizmardan bəhs edərək yazır: "Dizmar – Təbrizin quzeyində yerləşən bir qəzadır. Qəzanın əlli adda bəlli kəndi var. Ən böyükləri Duzal, Kürdəşt, Qulan, Xarar, Xur və Azaq kəndləridir. Baxmayaraq ki, tez-tez istilər olur, iqlimi mülayimdir. Suyu dağlardan axan çaylardan götürürlər. Bu çaylar axıb Araza qarışır. Tarlaların barı-bəhrəsi taxıl, pambıq və dürlü meyvacatdır. Burdan Təbrizə herağac tərəvəz gətirirlər. Qəzanın vergisi 40800 dinardır". Fəzlullah Rəşidəddin yazır: "Dizmardan Təbrizə o qədər mal gətirilirdi ki, həmin mallardan ötəri ayrıca bir xan var idi. Bu xan "Xəşab" adlanırdı. Xəşab zənginliyi Ardı »

Şıxılı kənd icması-Cəbrayıl qəzasının tərkibindəki kənd cəmiyyətlərindən biri idi.



İcmanın tarixi[redaktə]
1875-ci ildən 1921-ci ilədəк Cəbrаyıl qəzаsındа Şıхılı кənd dаirəsi və кənd icmаsı fəаliyyət göstərirdi. Bu icmаyа yüzbаşı bаşçılıq еdirdi. Şıхılı icmаsınа yüzbаşılıq еtmiş Həsənəli bəy Əsgərxanovun və bаşqаlаrının аdlаrı məlumdur.

1875-ci ildə qеydə аlınmış Şıхılı (şiə) кənd dаirəsi:

Şıxılı (şiə) kənd dairəsi

1.Yağləvənd obası 2.Mirzəcamallı obası 3.Aybasanlı obası 4.II Mahmudlu obası 5.Gecəgözlü obası 6.Şıxılı obası 7.Comərdli obası 8.Dilağarda obası 9.Zərgər obası

1886-cı ildə qеydə аlınmış Şıхılı кənd icmаsı:

Şıxlı icması

1.Aybasanlı obası 2.Dilağarda obası 3.Comərdli obası 4.Qorqan kəndi 5.Gecəgözlü obası 6.II Mahmudlu obası 7.Mirzəcamallı obası 8.Şıxılı obası

1892-ci ildə qеydə аlınmış Şıхılı кənd dаirəsi:

Şıxlı icması

1.Şıxılı obası 82 kişi 61 Ardı »

Azərbaycanın qatıldığı Olimpiya idman növləri[redaktə]
Olimpiya idman növləri üzrə Azərbaycanı təmsil edən idmançılar

Ağırlıqqaldırma 5
Atıcılıq 2
Atletika 5
Bədii gimnastika 1
Boks 9
Cüdo 3
Sərbəst güləş 5
Yunan-Roma güləşi 3
Qılıncoynatma 1
Taekvondo 2
Üzgüçülük 2
Mükafat qazanan Azərbaycan idmançıları[redaktə]
Azərbaycanı təmsil edən idmançıların adları və göstərdikləri nəticələr:

Olympic pictogram Wrestling.png Yunan-roma güləşi
Fərid Mansurov - I yer Gold Qızıl Medal
Olympic pictogram Stend atıcılığı
Zemfira Meftəhəddinova - III yer Bronze Bürünc Medal
Olympic pictogram Güllə atıcılığı
İradə Aşumova - III yer Bronze Bürünc Medal
Olympic pictogram Boks
Ağası Məmmədov - III yer Bronze Bürünc Medal
Fuad Aslanov - III yer Bronze Bürünc Medal Ardı »

Bəlləbur qalası orta əsr memarlığı nümunəsidir. Abidənin VIII-IX əsrlərdə tikildiyi ehtimalı var gəlir. Qalanın qalıqları Lənkəran şəhərindən 9 km aralı Bəlləbur kəndi yaxınlığında yerləşir. Uca dağlar qoynunda salınmış bu qala təqribən bir hektar sahəni əhatə edir. Hündürlüyü 4-5 metr, eni 2 metr olan qala divarları kvadrat formada olan (22 x 22 x 6 sm) qırmızı kərpicdən və çay daşından hörülmüşdür. Hər tərəfi dağ, ətrafı yaşayış məntəqələri ilə hüdudlanmış Bəlləburun yerləşdiyi ərazi böyük hərbi-strateji əhəmiyyətə malik imiş. Qalanın içərisindəki əzəmətli bürcdən 60-80 kilometrlik məsafə o vaxt ovuc kimi görünürmüş. VIII-XIV əsrlərdə böyük bir ərazinin hər tərəfinə buradan nəzarət edilirmiş. Bəlləbur həm də Ardı »

Ümumi məlumat[redaktə]
Qala İsmayıllı rayonu ərazisindədir.Xan qalası adı ilə məlum olan abidədən bu gün bir neçə metr uzunluğu olan nisbətən hündür daş divar qalıb. Bu qala divarlarının qalıqlarıdır. Qalanın içərisində saray – kompleksi – Şirvan hakimlərinin yay iqamətgahı olub. Həmin saray kompleksinə aid olan otaqlardan ikisi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının əməkdaşları tərəfindən bir neçə il əvvəl təmizlənmişdir. Qalanın XII – XIII əsrlərdən gec olmayaraq tikildiyi güman edilir. Qalanın tikintisində 24*24*6, 25*25*6 və 26*26*6 sm ölçüdə olan kərpiclərdən daha çox istifadə edilmişdir. Qalaya avtomobilə getmək olar. Ardı »