Haqqinda.az

Sarayevo qətli — 1914-cü il iyunun 28-də Sarayevoda serb milliyyətçisi Qavrilo Prinsip tərəfindən Avstriya-Macarıstan taxt-tacının vəliəhdi, ershersoq Frans Ferdinandın və onun xanımı Sofiya Hohenberqin qətlə yetirilməsi. Bu hadisə Birinci dünya müharibəsinin başlanması üçün bəhanə olmuşdur.

Qətlin arxasında Serbiya ordusunun zabitlərini birləşdirən milliyyətçi "Çrna Ruka" (azərb. "Qara əl") təşkilatı dayanırdı. Təşkilat Avstriya-Macarıstanın hakimiyyəti altında olan serbləri azad etməyə, Bosniya və Herseqovina və Serbiyada gəncləri milli azadlıq hərəkatına cəlb etməyə çalışırdı. Təşkilatın rəhbəri serb əks-kəşfiyyat xidmətinin rəisi, "Apis" ləqəbli polkovnik Draqutin Dmitriyeviç idi.
Qətlin planlaşdırılması[redaktə]
1908-ci ildə Frans Ferdinandın təşəbbüsü ilə Bosniya və Herseqovinanın Avstriya-Macarıstan tərəfindən ilhaq edilməsi bosniyalıların və serblərin bu dövlətə qarşı nifrətini gücləndirmişdi. Ardı »

Həm qəbirlərdən, həm də məskənlərdən tapılmış keramika sayca çox, forma və keyfiyyətcə rəngarəngdir – kobud düzəldilmiş mətbəx ləvazimatındən tutmuş müxtəlif təyinatlı incə, zərif məmulatadək cürbəcür əşyalar vardır. Həsənluda qazıntı zamanı aşkar edilmiş "sənətkar evi" adlandırılan tikilidə metal məmulat hazırlamaq üçün lazım olan alətlərdən başqa, həyətdən keramika bişirmək üçün soba da tapılmışdır. Hazır məmulat həmin evin damında qurudulurmuşdur. Uçulmuş damın üstündən çoxlu keramika qırıntısı tapılmışdır.

Yaxşı bişirilmiş, parıldayan və ya parıldamayan bozumtul-qara və qəhvəyi rəngli monoxrom keramika əvvəlki kimi yenə də dəbdə idi. Bu dövrdə qapalı sobalarda, azaldılmış atmosfer təzyiqi altında keramika bişirmək ənənəsi davam etdirilirdi.
Həsənlu keramikasının tədqiqatçısı belə hesab edir ki, saxsı Ardı »

Cərəcur nekropolu — Culfa rayonunun Gal kəndindən şərqdə оrta əsrlərə aid arxeоlоji abidə.

Tоrpaqda qazılan müsəlman qəbirləri q-ş. istiqamətində yönəlmişdir. Bəzi qəbirlərin üzərinə sənduqə tipli sinə daşları, bəzilərinə isə daş qоç fiqurları qоyulmuşdur. Qоçlardan ikisinin üzərində ərəb əlifbası ilə yazı оlmuşdur. Nekrоpоl XIV-XVIII əsrlərə aid edilir. Ardı »

Əhali[redaktə]
1851–ci ildə Rusiyada əhali sayının araşdırılması üçün həyata keçirilmiş IX təftişə əsasən, inzibati cəhətdən Dərbənd və Quba qəzalarını, Dargi və Samur dairələri, Qazıqumux və Kürə xanlıqlarını, həmçinin Sürgə camaatlığını əhatə edən Dərbənd quberniyasının əhalisi 229.659 nəfəri kişilər, 223.625 nəfəri qadınlar olmaqla toplam 453.284 nəfər idi. 1853–cü ilə olan məlumata görə isə quberniyada 233.953 nəfəri kişilər, 227.765 nəfəri qadınlar olmaqla toplam 461.718 nəfər əhali yaşayırdı. Ardı »

Şamaxı zəlzələsi — 1667-ci ildə Şamaxı zəlzələsi zamanı 80 000 adamın həlak oldugu və şəhərin üçdən birinin dağılması ilə ən pis zəlzələ kimi yadda qalmışdır.
Tarixi[redaktə]
1667-ci il Şamaxı zəlzələsi haqqında Azərbaycanda olmuş məşhur holland səyyahı Jan Streys öz gündəliyində yazırdı ki, bu zaman həlak olan təkcə hərbi səfərbərliyə alına biləcək kişilərin sayı 80 mindən artıq olmuşdur. Səyahətçi həmçinin orada olduğu müddətdə də tez-tez kiçik zəlzələ təkanlarının hiss olunduğunu vurğulamışdı. Zəlzələnin gücünün 6,9 bal gücündə olduğu təxmin edilir. Ardı »

Yazılı mənbələrdə Urmiyayanı hövzə ərazisindən e. ə. III minilliyin ikinci yarısından bəhs olunur. Göstərilən əraziyə aid ən qədim etnik ad kuti adıdır. Mənbələrdə ilk dəfə yad edildikləri dövrdə əsas məşğuliyyətləri maldarlıq olan kutilərdə artıq tayfa ittifaqı təşəkkül tapmışdı. İ. H. Əliyev kuti dilini Qafqaz-hürri dil qrupuna, aid edir. İ. M. Dyakonov belə hesab edir ki, kuti dili, "hardasa müəyyən dərəcədə, bütün Zaqroş əyalətinə yayılmış elam dilləri qrupuna yaxın" ola bilərdi. Digər tərəfdən o, kuti dilinin mürəkkəb fonetik tərkibə malik olan hürri dili ilə yaxınlığı imkanını da güman edir. Sonrakı dövrün araşdırmaları onu Şərqi Qafqaz dilləri ailəsinə aid etmişdir. Q. A. Melikişvili Ardı »

Məhəmmədhəsən xan Marağayi yazır: "Azərbaycan xüsusi müstəqil şahlığa malik idi. Belə ki, Böyük İskəndərin dövründən burda şahlar hökmdarlıq edib və müstəqil olmuşlar. Azərbaycan şahları eramızın otuzuncu ilinə qədər öz istiqlaliyyətlərini tam şəkildə saxlaya bilmişlər. Parfiya şahı Azərbaycan şahının Mark Antoniyə kömək göstərdiyini bəhanə edərək Azərbaycan ərazisinə hücum edib qələbə çalmışdır".

Məhəmmədhəsən xanın dediyindən belə bir nəticə çıxır ki, Atropatidlər sülaləsi təxminən 358 il (eramızdan əvvəl 328-ci ildən eramızın 30-cu ilinə kimi) hakimiyyətdə olmuşdur. Abdulla Fazili də bu fikrə tərəf çıxaraq qeyd edir ki, bu fikri təsdiqləyən başqa mənbələr də var. Belə ki, Strabon öz yaşadığı dövrdə bu sülalənin hakimiyyətdə olmasına işarə etmişdir. Ardı »

Həyatı[redaktə]
Təhmаsibqulu bəy İrəvan şəhərində аnаdаn оlmuşdu. Müкəmməl mədrəsə təhsili аlmışdı. Öncə sultаn, sоnrа хаn ünvаnlаrı ilə ödüllənmişdi. 1625-ci ildən 1634-cü ilədəк Çuхursəd əyаlətinin bəylərbəyisi vəzifəsində çаlışmışdı.

1630-cu ildə (hicri qəməri 1043-cü ildə) Səfəvi və Оsmаnlı dövlətlərinin sərhəddində, Həккаri vilаyətinin vаlisi Şаh Səfiyə ərizə yаzıb, Səfəvilər dövlətinin tərкibinə кеçməк istədi. Səfəvilər оrdusunun bаş коmаndаnı Rüstəm хаn Pörnəк-Türкmаn şаhdаn əmr аldı кi, Vаn qаlаsını ələ кеçirsin. Diyаbəкrin bəylərbəyi Mürtəzаqulu pаşа Vаn hакiminə yаrdım üçün tələsdi. Ərzrumun bəylərbəyi Хəlil pаşа dа 50 minliк qоşunlа Vаnın müdаfiəsinə yоllаndı. Şаh Səfi Səfəvi bunlаrı еşidib, Çuхursəd əyаlətinin bəylərbəyləri Təhmаsibqulu хаnı Кəlbəli хаnlа birliкdə qızılbаş оrdusunа yаrdım üçün göndərdi.

Bu Ardı »