Haqqinda.az

Məzmun
Film din mövzusunu, din xadimlərinin həyat tərzini ateist mövqedən işıqlandırmışdır.
Dini fanatizm əleyhinə təşviqat-təbliğat məqsədilə çəkilmiş film yalançı mollaların törətdikləri cinayətlərdən, dilsiz və yoxsul kəndlilərin başına gətirilən oyunlardan, öz xeyri üçün fırıldaqçı mollalara tərəfdar çıxan yerli bəylərin əməllərindən bəhs edir.Burada Azərbaycan qadınının köhnə adət-ənənələrə qarşı fəal etirazı da öz əksini tapmışdır.

Film haqqında
Film Azərbaycanın ilk milli kinorejissoru Abbas Mirzə Şərifzadənin rejissor kimi bədii kinoda ilk işidir.
Film aktrisa Sona Hacıyevanın kinoda ilk işidir.
Filmin rejissoru Abbas Mirzə Şərifzadə "xalq düşməni" elan olunduqdan sonra onun adı lentdən vəhşicəsinə cırılıb götürülmşdür.
Filmdə məhərrəmlik görüntüləri xronikal kadrlardır, yəni Aşura günündə Bakıda çəkilib. Aktyor Mustafa Mərdanov isə özlərini döyənlərin arasına qatılmış və kinonun o səhnəsi beləcə quraşdırılmışdır.
Filmin adı "şaxsey-vaxsey" olmalı imiş. Buna uyğun olaraq şaxsey-vaxsey səhnələri dolğun çəkilib. Əvvəldən çəkiliş üçün aparatlar hazırlanıb. Sonradan mollalar bu çəkilən lentləri alıb məhv etmək istəyiblər. Amma çəkiliş qrupu mollaları inandırıb ki, işıq lentləri xarab eləyib, heç nə alınmayıb. Əslində isə səhnələr gözəl çıxmışdı.
Baş Kinolaşdırma İdarəsi (Moskva) filmi yüksək qiymətləndirərək sovetlər ekranına layiq görür.
Filmi yenicə təhvil verilən vaxt zamanının məşhur alman rejissoru Maks Bruxmüller heyətlə İrandan Almaniyaya qayıdarkən Bakıdan keçir. Bakıda "Bismillah"ı izləyən heyət filmdən çox razı qalır (xüsusilə toy və məhərrəmlik səhnələri). Maks Bruxmüller Berlinə qayıdandan sonra DEFA şirkətinə filmin alınmasını təklif edəcəyini deyibmiş. Amma sonrası haqqında məlumat yoxdur ("Bismillah – A.M.Şərifzadənin rejissor debütü", Ekspress qəzeti, 23.06.2006, səh 18, Ulduzə Qaraqızı).

Filmin heyəti

Filmin üzərində işləyənlər
Ssenari müəllifi : Pavel Blyaxin
Quruluşçu rejissor : Abbas Mirzə Şərifzadə
Quruluşçu operator : Arkadi Yalovoy
Quruluşçu rəssam : K. Yevseyev, A. Plaksin
Montaj edən : Abbas Mirzə Şərifzadə
İkinci Rejissor : Arkadi Yalovoy
Rejissor assistenti : Ağarza Quliyev
Rejissor Köməkçisi : Məmməd Əlili

Rollarda
Mirzəağa Əliyev-Molla Mirzə Əbdürrəhim
K. Vyaznova-Zeynəb
Mustafa Mərdanov-Muzdur Qulu
T. Vişnevskaya-Hökümə
İbrahim Azəri-Cəfər
Mirseyfəddin Kirmanşahlı-Bəy
Kazım Ziya-Molla Rövzəxan
Möhsün Sənani-Qoçu
Aydın Cabbarlı-Qulunun oğlu
Hacıməmməd Qafqazlı-Cəfərin dostu
Mirmahmud Kazımovski
Sona Hacıyeva
İsmayıl Hidayətzadə
Sidqi Ruhulla
Qasım Zeynalov-Kəndli
A. A. Qlinski-Təzə bəy

Sitatlar
VO İMYA BOQA İ MİLOSERDNOQO MİLOSTİVOQO...
Molla Mirza Abdurraqim sçitalsya v selenii mudrım i blaqoçestivım çelovekom.
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : Svyataya voda istselit tvoy neduq.
Drujno jili v semye starika Yusufa
No çto eto za jizn, koqda v dome ne slışno bezzabotnoqo detskoqo smexa.
İ sın Yusufa, Kuli molil Allaxa darovat emu rebenka.
Temnıy derevenskiy lyud şşel k molle za pomoşşyu i vraçevaniem
Sestra Kuli, Zeynab, otdannaya v dom mollı na vospitanie, uvidela svoix rodiçey...
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Uje dva qoda jenat, a detey vse net... Pomoqi, svyatoy otets!
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : U tebya budet rebenok. No v den Maqerrama tı doljen prinesti v jertvu svyatomu İmamu Quseynu tvoyu krov i tvoeqo luçşeqo barana. A jenu prişleş ko mne zavtra
S trevoqoy ojidali v dome Yusufa blaquyu vest
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : U menya budet sın. Molla obeşşal sotvorit molitvu!
V Baku... Brat Kuli Djafar rabotal na neftyanıx promıslax.
Tovarişşi, raboçie i krestyane Azerbaydjana! Zastal ças rasplatı. Sverqayte iqo kapitalistov, pomeşşikov, xanov i bekov. Qotovte orujie!
...partiynım poruçeniem v rodnoe selenie
Na sleduyuşşiy den.
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : Lojis, ya sotvoryu nad toboy molitvu i ti budeş materyu.
Çerez neskolko dney v selenye pribıl bek
Kəndli : Bek edet.
Bek, çlen musavatskoqo parlamenta (Kirmanşaxlı)
Veçerom
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : V selenii nespokoyno, qospodin! Otkrıto o zemle poqovarivayut...
Bəy (M. S. Kirmanşahlı) : Sledit za vsemi podozritelnımi!.. Vılovit vsex qlavarey! Mı im pokajem "zemlyu"!
Qadın : Boqatıy kommersant Qafiz svataet tvoyu doc Zeynab! Kalım daet boqatıy!.. Mujçina vidnıy, krasivıy, v samom soku!.. Kakaya çest, Yusuf. Tı porodnişsya s samim Qafizom!
Rodnıe mesta
Hökümə (T. Vişnevskaya) : Ya prişla tebya poradovat, Zeynab. Tebya seqodnya prosvatali za boqaça!
Zeynəb (K. Vyaznova) : O, ya poqibla, Ekime
Hökümə (T. Vişnevskaya) : Çto s toboy. Tı lyubiş druqoqo ?
Zeynəb (K. Vyaznova) : Ne spraşivay, Ekime!.. Molla.. Net, tebe boyus skazat!..
Djafar sobral predovuyu molodej sela
Kəndli : Mı ne doljnı jdat poka beki zaduşat nas!
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Molla qovorit, çto buntovat protiv svoix qospod-veliky qrex. Eto napisano v Korane
Cəfər (İbrahim Azəri) : Tvoy Molla naemnik beka!
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Molla svyatoy çelovek. On vseqda stoit za bednıx!
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : Pomni, esli rasskajeş jenixu, proklyanu tebya na veki!
Kajduyu nedelyu molla zabotlivo omolajival borodu.
"Sopodvijnik" Abduraqima, molla Rezaxan, iz Persii.
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Skaji, svyatoy otets, pravda, çto bednıe ne doljnı vosstavat protiv qospod. Ved tı qovoril, çto i Koran sçitaet eto bolşim qrexom?!
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : Eto xoroşo çto tı prişel ko mne povedat svoi somneniya, no, skaji, otkuda oni u tebya?
İ "svyatoy" umelo vıpıtal u doverçivoqo Kuli imena tex, kto uçastvoval v sxodke
S trevoqqoy v duşe Zeynab qotovilas k svadbe
Nastupil den svadbı
Jenix
Svadebnoe veselye bılo v polnom razqare
Svadebnıy şut
JENİX
No molla "donosil" ne tolko Allaxu o delax svoix odnoselçan, on donosil o nix i beku...
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : Spisok kramolnikov
Bəy (M. S. Kirmanşahlı) : Arestovat vsex! Nemedlenno!.... Eto vam za usluqi ne meçet!
Nastupil ças, kotoroqo tak boyalas Zeynab.
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Beqi, Djafar, bek uznal o tvoem priezde!
Cəfər (İbrahim Azəri) : Vidiş, çto nadelal, Kuli! Tvoy Molla nas vıdal!
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Molla zdes ne pri çem. On svyatoy çelovek i bednyakov ne dast v obidu!!.
Po obıçayu predkov
Zeynəb (K. Vyaznova) : Qospodin poşşadi! Ya opozorena.
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Tı bejiş ot muja v braçnuyu noç! Tı pozoriş naş dom!
İ oskorblennaya devuşka, qonimaya zloboy nenavistyu fanatikov, bejala kuda qlaza qlyadyat.
Askerı musvatistov zaxvatili bezzaşşitnuyu Zeynab
İ vpervıe krepko zadumalsya Kuli. Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Neujeli eto on, svyatoy otets nas vıdal?.. Net, etoqo ne mojet bıt. Ya emu veril i budu verit kak boqu!
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : Etoqo duraçka Kuli nado vıpustit. Mı priobretem eqo raspolojenie i vıvedaem u neqo vse, çto nam nujno.
Çerez ças
Qoçu (Möhsün Sənani) : Tı svoboden!
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : Ya uznal, çto tı arestovan dobilsya u beka tvoeqo osvobojdeniya... Na vas dones odin krestyanin, priyatel tvoeqo brata Djafara.
Hökümə (T. Vişnevskaya) : Kuli, kakoe sçastye, çto tebya vıpustili!.. Tı znaeş, ya çuvstvuyu, çto u menya budet sın...
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Eto vam, svyatoy otets, za vaşi molitvı i dobrıe dela! Moya jena uje v polojenii...
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : Esli zaxoçeş vtoroqo rebenka, ya opyat soverşu nad ney molitvu.
Tselıy qod rabotala Zeynab, kak raba na dalnix plantatsiyax.
İ jizn Kuli i Ekime ozarila pervaya detskaya ulıbka.
Hökümə (T. Vişnevskaya) : Vılitıy molla.
Nastali dni velikoqo prazdnika maqerama.
Priverjentsı musulmanskoy sektı "şiitov" soverşali jestokiy ritual v çest
İmama Quseyna.
"Zandjirçi"
V znak posvyaşşeniya proroku Quseynu rebenka Kuli podverqli izuverskomu obryadu
Mestnıe boqatei podnosili fanatikam aromatnıy "şerbet"
Kuli, v blaqodarnost za poslannoqo boqom rebenka, reşil uçastvovat v samom straşnom obryade şiitov.
Camaat : Xa-ax Quseyn!.. Va-ax Quseyn!!.
Eşe ne uspeli zvuçat isstuplennıe vopli maqerama, kak druzya-priyateli uje delili vıruçku.
Rebenok zabolel
Na krovnıe denqi veruyuşşix...
V taynıy priton
Hökümə (T. Vişnevskaya) : Umer!!
Odurmanivayutsya keryakom (opiumom) s opasnostyu dlya jizni.
Pod utrom
Oplakivayut doroquyu poteryu
Vpervıe pokolebalas naivnaya vera Kuli
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : Tı menya obmanul! Tı prikazal mne porezat qolovu sınu! Tı izuveçil eqo! İZ-ZA TEBYA ON UMER !!
Molla Mirzə Əbdürrəhim (Mirzəağa Əliyev) : Molçi nesçastnıy!.. Boq dal tebe rebenka, boq i vzyal eqo... Eşe odno neçestivoe slovo i ya tebya proklyanu! Toqda tı naveki budeş lişen potomstva !
Posle dolqix skitaniy Zeynab dobralas do Baku.
Vlast musavata dovela raboçix do otçayaniya
Cəfərin Dostu (Hacıməmməd Qafqazlı): Tovarişşi, brosayte rabotu!.. Vse na mitinq!
Fəhlələr: NA MİTİNQ!
Cəfər (İbrahim Azəri): Doloy musavat!.. Raboçie i krestyane Azerbaydjana qotovı k vıstupleniyu!
Poxoroniv rebenka, Kuli reşil otpravitsya v qorod na zarabotki.
Zeynəb (K. Vyaznova) : Djafar!!. Djafar!.. brat!..
Vlast Sovetov pobedila v Baku
Na kvartiru k Djafaru
Muzdur Qulu : Vot, qde tı pryatalas?!
Zeynəb (K. Vyaznova) : Brat, Vısluşay! Ya ne vinovna. Menya obmanul Molla !.. Menya, naivnuyu, neznavşuyu jizni devoçku on soblaznil i opozoril! Ya bıla vıbroşşena iz semyi i iz rodnoqo sela!
Muzdur Qulu (Mustafa Mərdanov) : İ moeqo rebenka on poqubil!.. On.. A ya-to sçital eqo svyatım!.. Qde je boq, qde pravda? Tak budte-je vı proklyatı slujiteli boqa, obmanıvayuşşie nas bednyakov!
Vpervıe Zeynab poçuvstvovala sebya çelovekom
Zeynəb (K. Vyaznova) : Tovarişşi, seqodnya veçerom v partiynom klube sostoitsya sud nad molloy. Prixodite vse!
Na druqoy den
Məhkəmənin Sədri : Obşşestvennım obvinitelem, ot imeni vsex qnetennıx tyurçanok vıstupit Zeynab
Zeynəb (K. Vyaznova) : Mı verili emu, kak svyatomu, a on vtayne ot naroda razvratniçal, pyanstvoval, nasiloval temnıx sester naşix... Mı trebuem samoy jestokoy nakazaniy.
Sud İdet
Məhkəmənin Sədri : İmenem raboçe-krestyanskoy sovetskoy sotsialistiçeskoy respubliki... na 10 let lişeniya svobodı!