Haqqinda.az

Xristologiya (yunan. Χριστός, xristos, "Məsih", + yunan. λογος, logos, "elm") yaxud Bibliya xristologiyası – xristian teologiyasının bir sahəsi, Nazaretli İsanın şəxsiyyəti, təbiəti və işləri haqqında Bibliya əsasında qurulan təlim.

Xristianların Müqəddəs Yazılarında İsanın şəxsiyyəti dünyanın Xilaskarı olaraq təqdim olunduğuna görə, Bibliya xristologiyası soteriologiya (xilas haqqında təlim) ilə sıx əlaqəlidir.

Bibliya xristologiyası “Əhdi-Ətiq xristologiyası” və “Əhdi-Cədid xristologiyası” olmaq üzrə iki böyük bölməyə ayrılır. İsadan əvvəlki Müqəddəs Yazılarda (Əhdi-Ətiqdə) dünyaya gələcək olan Xilaskar-Messiyadan (Məsihdən) bəhs edən parçaları tədqiq edən Əhdi-Ətiq xristologiyası həmçinin messianizm adlanır. Əhdi-Cədid xristologiyası artıq İsanın şəxsində dünyaya gəlmiş olan Məsihi tədqiq edir.Mündəricat [gizlə]
1 Messianizm
2 Xristian təfəkkürü tarixində Bibliya xristologiyasının inkişafı
3 Ardı »

Nəsturilik -xristianliqda bidətçi məzhəblərdən biri.Banisi Nəstur(Nestor; 380-440) o zaman Bizansın əyaləti olan Suriyada təvəllüd tapmış,Konstantinopol patriarxı seçilmişdir(428).Nəsturilik Yaxın və Orta Şərq ölkələrində,o cümlədən Azərbaycandada geniş yayılmışdır.Nəsturilik ortodoksal xristianlıqla bir araya sığmayan müddəalarla çıxış etmiş,buna görə də rəsmi dairələrdə bidətçi kimi qarşılanmışdır.Nəsturilik məzhəbinin tərəfdarları belə hesab edirdilər ki,"İsada iki təbiət,iki sima vardır.Müqəddəs Məryəm Allahı yox,yalnız bizə bənzəyən bir insanı doğmuşdur".İlahi və insanın iki substansiya,iki inostas,iki təbiət olduğunu iddia edən Nəstur göstərirdi ki,tam ilahi ilə insan birləşərək çevrilib vahid Məsih,vahid təbiət olmuşdur.Nəsturinin bəzi tərəfdarları isə Allahı və qeybdəki hər şeyi görməyi mümükün sayırdılar. Ardı »

Müjdə (Xeyirxəbər) - xristianlıqda Məryəmə İsanın doğulacağını mələk Cəbrayıl vasitəsilə əvvəlcədən xəbər verilmə (Luka, 1:26-38). Hadisə Beato Anceliko, Leonardo da Vinçi, Sandro Bottiçelli, Matis Qrünevald və digər boyakarların əsərlərində əks etdirmişdir. Müjdə bayramı martın 25-də qeyd edilir. Ardı »

Baptizm — Xristian protestant məzhəbidir. Yunan dilindən tərcümədə "suya batırmaq, suda vəftiz etmək" mənasını ifadə edən baptizmin meydana gəlməsi konkret bir ölkə ilə əlaqədar olmamışdır.Mündəricat [gizlə]
1 Baptizmin tarixi
2 Baptizmdə Allah inancı
3 Vəftiz (xaç suyuna çəkilmə) ayini
4 Baptistlikdə axirət inancı
5 Baptistlərdə ibadət
6 Baptistlər Azərbaycanda

[redaktə]
Baptizmin tarixi

Baptizmin yaranması prosesi Hollandiyada başlamış, İngiltərədə isə başa çatmışdır. Baptistlər öz tarixlərinin Yəhya peyğəmbər və İsa Məsihin dövründən başladığını iddia etsələr də, tarixi qaynaqlar onun XVII əsrin əvvəllərində ortaya çıxdığını təsbit edir. Baptistlərin ilk icmasının əsası 1609-cu ildə Amsterdamda qoyulmuşdur. Onun üzvləri özlərini bu vaxt baptist adlandırmasa da yeni dini cərəyanın bünövrəsini qoymuşlar. Yetkin insanın şüurlu Ardı »

Pravoslavlıq - xristianlığın üç əsas cərəyanından (katolisizm və protestantlıq ilə yanaşı) biri. 988 ildən Kiyev Rus dövlətinin rəsmi dini olmuşdur. Bizans imperiyası dağıldıqdan (1453) sonra onun ərazisində və qonşu dövlətlərdə hər biri öz hökmdarına tabe olan müstəqil (avtokefal) pravoslavlıq kilsələri yaranmışdır. Ona görə də pravoslavlıqda Vatikan kimi vahid ümumdünya mərkəzi yoxdur. Pravoslavlıqda mömin müqəddəs üç üqnumun vəhdətində təzahür edən vahid allaha etiqad etməlidir. Ardı »

Əhdi-Cədidə görə, İsa Məsihin dünyaya gəlməsi ilə həm Məsihin gələcəyinə, həm də Allahın bəşər olub Öz xalqı arasında yaşayacağına dair peyğəmbərliklər yerinə yetdi.[6] Məsih xilasdan bəhs etdikdə, Allahın Padşahlığı (yaxud: Səmavi Padşahlıq) ifadəsini işlətmişdir.[7] Xilas Allahın insanın ürəyinə hökmran olması, insanın Allahla barışması, birləşməsidir. İsa bunun yalnız Özü vasitəsilə mümkün olduğunu elan etmişdir.[8] İsanın Müjdəsi Allahla insan arasında şəxsi münasibətə əsaslanmağına baxmayaraq, buddizmin fərdi xilas yolundan fərqlənir. Xristian xilas ideyası kilsədən (imanlılar cəmiyyəti) ayrı nəzərdən keçirilə bilməz. Möminlərin xilası imanlılar cəmiyyəti daxilində gerçəkləşir və bu cəmiyyətə şərikliyin rəmzi vəftiz sayılır.[9]

Beləliklə, Əhdi-Cədiddə Allahın İsa Məsih vasitəsilə xilasa çağırışı səslənir, eyni zamanda insandan Ardı »

Calut kilsəsi - Oğuz rayonunun Calut kəndində yerləşən V - VI əsrlərə aid alban kilsəsi.

Bu birnefli kilsə öz ölçülərinə görə inşa tarixi baxımından həm dövr olduğu Mingəçevir məbədləri ilə müqayisədə xeyli kiçikdir. Lakin bu tikilidə artıq daha mükəmməl formalar müşahidə olunmaqdadır. Həmin formalar sonrakı tarixi dövrdə həm memarlıq görkəmində, həm də abidələrin plan baxımından həllində ənənəvi olmuşdur. Məbəd V-VI əsrlərə aid edilir. Ardı »

Qız qalası kilsəsi - Türkiyə Cümhuriyyətində, Qars ilinin Ani şəhər xarabalığında XIII əsrə aid erməni kilsəsi. Ani şəhərinin ən Cənub nöqtəsində yerləşir.

Aninin Cənubu demək olar ki, Arpaçayla əhatə olunmuş bir burunu xatırladır və sıldırım qayalıqla qorunur. Qız qalası kilsəsi isə həmin qayalığın üstündə yerləşir. Bu qayalq ərazi bir zamanlar həm də qalın qala divarları ilə əhatələnibmiş. Tədqiqatçılar bu ərazinin Aninin ən son tərk edilən ərazilərindən biri olduğunu güman edirlər.

Kilsənin quruluşu bayırdan düzbucaqlı formada olsa da daxildən xaç şəklindədir. Kilsənin giriş hissəsinin üstündə qübbənin olduğu güman edilir. Kilsənin daxilində, hər dörd küncdə iki mərtəbəli kiçik şapellər olmuşdur.

Tiilinin bəzi hissələrində inşşat materiallarının təkrar Ardı »