Haqqinda.az

Vəzir (Farsca, Urdu dili və ərəb. وزير‎‎ hindi वज़ीर — Tarixən Azərbaycan torpaqlarənda mövcud olmuş dövlətlərdə şah,xan qarısında məsul, mülki dövlət hakimiyyətinin başçısı. Divan, divanxana rəhbəri.Mündəricat [gizlə]
1 Səfəvilərdə vəzirlik
2 Abbasilərdə vəzarət
3 Səlcuqlularda vəzarət
4 Osmanlılarda vəzarət
5 Avşarlar dövlətində vəzarət
6 Qacarlarda vəzarət
6.1 Qacarların baş vəzirləri
7 İstinadlar
8 Həmçinin bax
9 Xarici keçidlər

[redaktə]
Səfəvilərdə vəzirlik
Əsas məqalə: Səfəvilər

İlk Səfəvi şahının dövründə vəkil və əmir əl-üməra dövlət idarəçiliyi işlərində vəzirdən önəmli idi. Qüdrətli şiə ruhanilərinin işlərinə vəzirin qarışmasına yol verməyən sədrin olması da vəzirin hüquq və vəzifələrini məhdudlaşdırırdı.

Səfəvilərin ilk vəziri uzun müddət Ağqoyunlu hökmdarlarına vəzirlik etmiş Şəmsəddin Zəkəriyyə Keçəçi Təbrizi olmuşdu. O, hicri 906 (1500)-cı ildə, Ardı »

Yanq Soux Tegin — atası Tarduş tərəfindən Buxara və Paykəndin yabqusu təyin olunmuşdu. 589-cu ildə Bəhram Çubin tərəfindən Bağa Tarxanla birlikdə öldürüldüyü güman olunur. Tardu xaqan yerinə Nili xaqanı yabqu təyin etmişdi. Ardı »

Şanyü Tunduşi 31-ci hun imperatorudur. Tunduşi əvvəllər sərkərdə idi. Şimal hunlarına qarşı müvəffəqiyyətli səfərlərdə başçılıq etmişdi. Hakimiyyətə gələndən sonra Tuntuhenin tərəfdaşları, Şimal hunlarının dəstəyi ilə onun oğlu Fenhunu şanyü elan etmişdilər. Fenhunun tərəfdarları dağlarda vuruşduğu üçün çətinliklə qalibiyyətlər əldə edilirdi. Xalq daha sonra Fenhudan ayrılmağa başladı, çünki aclıqdan əziyyət çəkirdilər. Hakimiyyəti dövrüncə Fenhu ilə mübarizə aparan şanyü 98-ci ildə öldü. Ardı »

Məhəmmədəli şah Qovanlı-Qacar (1872-1924) (fars. محمدعلی شاه قاجار‎)‎ — İran şahı, Müzəffərəddin şahın oğluMündəricat [gizlə]
1 Həyatı
2 Ailəsi
3 Övladları
4 Qalereya
5 Xarici keçidlər
6 Mənbə
7 Həmçinin bax

[redaktə]
Həyatı

Məhəmmədəli mirzə Müzəffərəddin şah oğlu 1872-ci ildə Təbriz şəhərində аnаdаn оlmuşdu. Sаrаy təhsili аlmışdı. Еtizаdülmüzəffər ləqəbi аlmışdı. Məhəmmədəli mirzə Təbrizin vаlisi idi. 1906-cı ilin sоnlаrındа atası Müzəffərəddin şahın хəstəliyi gücləndi. Оnun ölümü gözlənirdi. Tеhranın irticаçı hакim dirələri qаtı irticаçı və кöhnə qаydаlаrı bərpа еtməк tərəfdаrı оlаn vəliəhd Məhəmmədəli mirzəni Tеhranı çаğırmаqlа hələ Müzəffərəddin şаhın sаğlığındа Коnstitusiyаnın təsdiq еdilməsinin qаrşısını аlmаğа və dеspоtizm quruluşunu bərpа еtməyə çаlışırdılаr. Vəliəhd Məhəmmədəli mirzənin Tеhrаnа çаğırılmаsı hаqqındа tеlеqrаmm nоyаbrın 17-də Təbrizdə Ardı »

İçiz şanyü eramızdan əvvəl 126 və 114-cü illərdə hökmdarlıq etmiş hun hökmdarıdır. Onun hakimiyyət dövrü ən çətin dövrlərdən sayılır. O Laoşanın ikinci oğlu və Günçenin qardaşı idi. Şərq Luli Şahzadəsi titulu olan İçiz qardaşı oğlu Sol Yükü Müdrik Şahzadə olan Yuybini məğlub edərək hakimiyyəti ələ keçirdi. Yuybi Çinə qaçdı və bir neçə ay sonra öldü. İçiz hakimiyyətə gələn kimi müharibə vəziyyəti ilə üzləşdi. Hun dövlətindəki qarışıqlıqdan istifadə edən İmperator Vudi müharibə elan etdi. Hunlar cavab olaraq Çinin sərhəd bölgələrindən 2000 nəfər əhali qul olaraq götürdü. Hökmdarlığının ikinci ilində üç qrupla hücuma keçən və 30.000 əsgəri hər üç qrupa ayıran İçiz Şofan Ardı »

IV Mustafa - Osmanlı sultanı (1807-1808). Sultan I Əbdülhəmidin oğludur. 29 may 1807-ci ildə III Səlim taxtdan endirilərək şahzadə Mustafa sultan elan edildi.

Üsyanın təşviqçisi kosa Musa paşa Sultan Səlim tərəfdarlarını bir-bir ortadan qaldırdı. İstanbuldakı üsyan rus cəbhəsindəki ordunun intizamını da pozdu. Orduda olan Sultan Səlim tərəfdarları, Rusçuk əyanı Ələmdar Mustafa Paşanın yanına sığındılar. Mustafa sədr-əzəm Həlmi Paşanın yerinə Çələbi Mustafa Paşanı sədarətə gətirdi. Osmanlı Ordusundakı bu qarışıqlıqdan faydalanan ruslar, Əflak və Boğdanda bəzi qalaları ələ keçirdilər. Ancaq bu sırada rusların Fransa imperatoru Napoleon qarşısında çətin vəziyyətdə qalmaları, sülh istəmələrinə səbəb oldu. 20 avqust 1807-ci ildə əldə edilən sülhə görə ruslar Əflak, Ardı »

Zaqatala dairəsi — Şimali Azərbaycanda 1860-cı ilin mayında yaradılmış inzibati ərazi vahidi. Tərkibinə Əliabad, Qax, Car, Muxax və Balakən yaşayış məntəqələri daxil idi. Qəzanı hərbi, mülki və inzibati hakimiyyəti öz əlində cəmləşdirmiş hərbi rəis idarə edirdi.
[redaktə]
Əhalisi

1872-ci ildə dərc olunmuş və 1869-cu il əhalinin kameral siyahıyaalınması nəticələrini əks etdirən Tiflis quberniyasının və Zaqatala dairəsinin hərbi icmalına əsasən Zaqatala dairəsi inzibati cəhətdən Qarasu, İlisu, Əliabad, Car və Balakən naibliklərindən ibarət idi. Qeyd edilən icmalda dairəni təşkil edən yaşayış məntəqələrinin əhalisinə dair məlumatlar verilmiş, milli tərkibə dair məlumatlarda etnik türklər muğallar, Dağıstanlı xalqların nümayəndələri isə ümumi adla ləzgilər olaraq göstərilmişdirlər:
Qarasu naibliyi:
Almalı kəndi—əhalisi 204 ailə, Ardı »

Nadir şah Əfşar (fars. نادر شاه‎ Nâdir Şâh; 22 oktyabr 1688 – 19 iyun 1747) – İran şahı (1736-1747) və türk-soylu əfşarlar sülaləsinin banisi. Tarixdə həmçinin Nadirqulu bəy və Təhmasibqulu xan adları ilə də tanınır. Hərbi nailiyyətlərinə görə bəzi tarixçilər ona Şərqin Napoleonu və ikinci Makedoniyalı İsgəndər kimi ləqəblər vermişlər.Mündəricat [gizlə]
1 Nadirin II Şah Təhmasib dövründə fəaliyyəti
2 III Şah Abbasın dövründə Nadirin fəaliyyəti
3 Nadirin şah elan olunması ilə Əfşarların hakimiyyətə gəlməsi
4 Oğulları
5 Həmçinin bax

[redaktə]
Nadirin II Şah Təhmasib dövründə fəaliyyəti

XVII əsrin sonu-XVIII əsrin əvvəllərində Səfəvilər dövləti qorxunc bir iqtisadi və siyasi böhran keçirirdi. Ölkənin mərkəzi və şərq hissəsi əfqan işğalı Ardı »