Haqqinda.az

Psixoloji tesir ve meslehet.

Konsultasiya zamanı yaş, cins, status nezere alınmalıdır.
1. psixokonsultasiya, konsultanta qoyulan teleb ;
2. psixokonsultasiyanın predmeti ;
3. vezifeleri, ona qoyulan telebler ve metodları.
Psixokonsultasiya ve meslehet.
Psixoloji meslehet praktik psixologiyanın xüsusi sahesidir. Mütexesis psixoloqlar terefinden psixoloji yardıma ehtiyacı olan insana kömek meqsedi daşıyır. Psixoloji meslehetin meqsedleri
1. psixoloji tesir her bir fiziki ve psixi sağlam olan heyatdakı psixoloji problemlerin hellinin mövcudluğuna inanan insanlara gerekdir ;
2. kliyentin probleminin helli meslehet formasında sağlam düşünceye ve heyat tecrübesine esaslanır ;
3. uzunmüddetli psixoterapevtik kömeye ehtiyacı olan kliyente ilk yardımın gözlenilmesi ;
4. öz probleminin helline inanan kliyente professional ve menevi kömeyin gösterilmesi
5. meslehetden başqa kömeye ehtiyacı olmayan kliyente psixoloji yardım edilmesi ;
6. psixoloji meslehetin diger psixoloji yardım üsulları ile elaqelendirilmesi ;
Psixokonsultasiyanın vesifeleri :
1. meslehet zamanı problemin tam meğzinin aydınlaşdırılması ;
2. kliyente onun probleminin meğzi ve onun reallığının seviyyesi haqqında melumat vermek ;
3. qısa müddet erzinde problemin helline yönelen metod ve üsulların seçilmesi ;
4. kliyentin öz probleminin helline istiqametlendirmek ;
5. öz probleminin helli merhelesine çatan kliyente elave kömeyin gösterilmesi
Psixokonsultasiyaya giriş.
1.psixokonsultasiya nedir?
Meslehetler ve tövsiyeler formasında mütexessis – psixoloqun vasitesiz kömeyine ehtiyacı olan insanlara yardımı ile bağlı olan psixoloji konsultasiya praktik psixologiyanın 1 sahesidir. Onlar psixoloqa şexsi söhbetler ve hemin kliyentin heyatda rastlaşdığı problemin yeniden öyrenilmesi esasında müesser olur. Tez – tez konsultasiyalar deqiq müeyyen edilen saatda ve yerde aparılır, 1 qayda olaraq, konfidensial şeraitde ve kenar şexslerin iştirakı olmadan aparılmalıdır.
Psixoloji konsultasiyanın 1 seansı psixoloqla kliyentin söhbeti formasında gedir. Sonra 1 ve ya 2 saat. Bu söhbet esasında kliyent psixoloqa öz problemi ve özü haqqında danışır. Psixoloq ise öz növbesinde kliyenti diqqetle dinlemelidir. O, kliyenti diqqetle diqqetle dinlemelidir. Konsultasiya zamanı kliyentin şexsiyyeti qiymetlendirilmelidir.
Psixoloq – konsultant terefinden teklif edilen meslehet ve tövsiyyeleri istifade eden kliyent psixoloq – konsultant olmadan da öz problemini hell ede biler. Psixoloji konsultasiya – bu insanlara psixoloji tesir praktikasıdır.
Konsultasiya zamanı psixoloq adeten xüsusi metod ve üsullardan istifade edecek qısamüddetde problemin praktik helli üsullarını teklif edir.
Psixoloq – konsultantın görüşlerinin sayı 1 ve ya 2 ile mehdudlaşır. Bir çox hallar uzunmüddetli konsultasiyanı teleb edir.
Kliyentin bir ve ya bir nece problemi vardır, hansı ki, ayrıca konsultasiya teleb edir.
Psixoloji meslehetin ümumu problemleri :
Psixoloji meslehet psixoloji praktikada peşe kimi psixoterapiyadan ayrılmış yeni bir sahesidir. Bu peşe klinik pozuntuları olmayan psixoloji kömek axtaran insanların telebatlarına esasen meydana çıxır.
Psixoloji meslehetde biz gündelik heyatda çetinliklerle üzleşen adamlarla rastlaşırıq. Problemin spektoru kimdir : işde çetinlikler, içden narazıçılıq, rehberlik ve hemkarlarla konfliktde olmaq, işden çıxarılma ehtimalı, çexsi heyatın normal qurulması, mektebde pis oxumuş özüneinamın ve hörmetin olmaması, qerarda çetinlik, çexsiyyetlerarası münasibetlerde çetinlik. Diger terefden psixoloji meslehet praktikasının yeni sahesi kimi serhedler deqiq deyil. Onun ehate sahesine rengareng problemler daxildir. Psixoloji meslehetin qeyri – müeyyenliyi onun terifinin müxtelifliyinde de öz eksini tapır. ABŞ – ın menecerler ve qulluqçular assossasiyasının lisenziya komissiyası bu teklifi teklif edir :
Meslehet, şexsiyyetlerarası münasibetin yaradılması, şexsiyyetin tekmilleşmesi, aile, nikah, peşekar karyera ile problemlerin helline ve qerarların qebuluna istiqametlenen prosedurlar toplusudur.
Psixoloq – konsultantın görüşlerinin sayı bir ve ya iki ile mehdudlaşır. Bu çox hallarda uzunmüddetli konsultasiyanı teleb edir. Kliyentin bi ve ya bir neçe problemi vardır, hansı ki, ayrıca konsultasiya teleb edir.
Bruk Stefire meslehetin geniş terifini verib, meslehet, ixtisaslı konsultantla kliyentin peşekar münasibetidir ki, bu münasibetler adeten şexsiyyet – cemiyyet kimidir. Bezen iki neferden çox adam iştirak ede biler. Meslehetin meqsedi :
Kliyentin onun heyatında baş verenleri anlamağa, emosional ve şexsiyyetlerarası münasibet zemninde olan problemlerin hellinin şüurlu şekilde müeyyen edilmesi, seçilmesi esasında qarşıya qoyulmuş meqsede çatmaqda kömek edir.
Psixoloji meslehetin bir çox terifi vardır. Lakin onların özleri de bir neçe esas veziyyetleri ehtiva edir.
I meslehet insana öz mülahizeleri ile seçmek
II meslehetin esasında kliyent ve konsultant arasında konsultativ qeyri – münasib durur.
Kliyent merkezleşdirilmiş terapiyası felsefesinin banisi Rocers bu istiqametin üç prinsipini ayırd edir :
1. Her bir şexs müeyyen deyerlere malikdir, lazımi hörmete malikdir ;
2. Her bir şexs özüne göre mehsul olmaq imkanına malidkir ;
3. Her bir şexs deyerleri seçmek ve müsteqil suretde qerar qebul etmek hüququna malikdir.
Psixoloji meslehetin meqsedi :
1) bir sıra sosial mehdudiyyetlere baxmayaraq kliyentin davranışının deyişilmesine kömek etmek lazımdır ki, heyatdan razı qalsın ;
2) yeni heyati situasiyalar ve teleblerle qarşılaşan zaman çetinliklerin aradan qaldırılması verdişlerini inkiişaf etdirir ;
3) heyat üçün vacib qerarların effektiv olmasını temin etmek.
Bir sıra işler mövcuddur ki, meslehet zamanı onu öyrenmek olar : Şexsiyyetlerarası münasibetleri yaratmaq ve saxlamaq bacarığı
4) şexsiyyetin potensialının realizasiyasının yükselmesini asanlaşdırmaq
Konsultasiyanın strukturu
Bu prosedura bütün konsultasiya prosesinden keçir. Strukturlaşdırma kliyentle konsultantın elaqelerinin teşkili demekdir. Konsultasiyanın ayrı – ayrı etaplarının ayrılması, eyni zamanda da, kliyente konsultasiya prosesi haqqında melumat vermek. I etapı bitirdikde biz : neticeleri işleyirik, çıxarışlarımızı edirik. Lakin emin olmaq lazımdır ki, mövcud etapın neticelerine verilen qiymet kliyent ve psixoloq el terefinden eyni verilib.
Strukturlaşma bütün konsultasiya erzinde davam edir. Kliyentle iş adım adımın arxasınca ve ya “adım adım ” gerşekleşir. Her bir yeni merhele elde olunanın qiymetlendirilmesi ile başlayır. Bu kliyentin konsultantla aktiv emekdaşlıq arzusuna şerait yaradır, eyni zamanda uğursuzluq anında yeni etapda ona qayıtmaq imkanı vardır. Bele bir şekilde strukturlaşdırılmanın meqsedi – konsultasiya prosesinde kliyentin iştirakıdır.
Yenice başlayan konsultanta meslehetler :
Bir çox psixoloqlar öz kliyentlerini ikili hisslerle qarşılayırlar. Onların menbeyi – suallardır, hansılar ki, konsultantın qarşısında durur :
• Men kliyente ne deyecem ?
• Kliyentle nece danışmamaq lazımdır ?
• Men kliyente kömek etmeye qadirem ?
• Men kliyentin ne haqqında danışdığını başa düşe bileremmi ?
• Men sehf etsem ne olar ?
• Kliyent menim haqqımda ne düşünür ?
• O gelen defe gelecekmi ?
• Menim qeyri – tecrübesizliyimi kliyente işare etmek lazımdırmi ?
Bu qeyd olunan suallar heyacan ve gerginlik yaradır. Bu xarakterikdir ki, psixoloqlar müxtelif insanlarla qarşılaşa bilerler. Mes: müxtelif sahelerin nümayendeleri, müxtelif yaş ve xarakterce müxtelif insanlara rast geline biler. Kliyentlerin bezileri konsultantdan daha böyükdürler, daha böyük heyat tecrübesine malik olur, bezen daha böyük biliye malik olur – bu kliyentde eminsizlik yaradır.
Bele situatsiyalarda meydana çıxan heyecanı tebii qebul etmek lazımdır. Heyecanın bir sıra seviyyesi derkolunmuş professional özünüderke işaredir.
Konsultativ elaqenin müeyyenleşdirilmesi
Şexsiyyetin pozitiv istiqametde deyişilmesini şertlendiren kifayet qeder şerait varmı ? **** ? Bu suala Rocers 6 sualla cavab verir :
1. İki nefer psixoloji elaqede olur
2. I pesronaj ( kliyent ) psixoloji pozğunluqlar veziyyetinde olur
3. II personaj ünsiyyetde aktiv rol oynayır
4. Meslehetçi kliyente şerhsiz hörmetle yanaşır
5. Meslehetçi empatiyanı yaşayır. Kliyentin fikrini qebul edir, başa düşür.
6. Empatik anlama ve hörmeti ( meslehetçinin ) minimal ifade zamanı da kliyente verilir.
Müeyyen zamanda 6 şert temin olunubsa kifayetdir. Kliyent meslehetçi ile elaqede olurb kenardan kömeyi qebul etmek üçün hessas veziyyete getirilmelidir.
Konsultativ kontakt dinamikdir. Bu zaman bir adam digerine pozitiv istiqametde inkişafı özünün potensialını aktuallaşdırmaq üçün daxili resurslardan istifadeye kömek edir. Bu kontaktın bir neçe xüsusiyyetini göstermek olar :
1. emosianallıq. ( kontakt koqnitiv deyil, emosionaldır ). O kliyentin yaşantılarının tedqiqi kimi başa düşülür.
2. intensivlik : bele kontakt semimi münasibeti yaşantıların qeyri – mübadilesi kimi tesevvür edilir. O intensiv ola bilmez
3. dinamiklik : kliyent deyişen zaman kontaktın xüsusiyyeti deyişir.
4. mexfilik : konsultantın vezifesini kliyent haqqında melumatı yaymamaqdır
5. destek vermek : kliyente daimi destek stabilliy temin edir. Kliyente özünü başqa cür aparmağa risk etsin
6. xeyirxahlıq:
kliyentin psixoloji problemlerini hell etmek üçün konsultativ kontaktı terapevtik, semimi eden nedir ? I – meslehetçi ve kliyent arasındakı kontaktın xarakteri, kliyentin başqaları ile münasibetinin xüsusiyyetlerini onun ünsiyyetindeki stereotipini eks etdirir.
Bu prosesde kontaktın xarakteri meslehetçinin hansı nezeriyyeye istiqametlenmesinden asılıdır.
Konsultativ kontakt haqqında müasir tesevvürler :
I psixoanalitik istiqamet : konsultant kliyentin ona hisslerini bildirmek üçün anonimliyi saxlayır.
Diqqet : kliyentin köçürülmesinin tehlili zamanı müqavimetin azalmasına, daha rasional istiqamete yöneldir.
Konsultant kliyentin verdiyi materialı interpretasiya edir, indiki davranışını keçmiş hadise ile elaqelendirmeye kömek edir.
II Adleryan istiqamet : iki şexs arasında mesuliyyetin bölünmesine üstünlük verilir. Etibar ve qeyri – hörmet, mövqe beraberliyi konsultantın ümumi meqsed müeyyen edilir.