Haqqinda.az

Kişilerin texminen 10-20 % Puberte sonrası görülen bir xestelikdir. Sonsuzluq (infertilite) şikayeti olan kişilerin ise texminen 40 %-inde varikosel mövcuddur. Sekonder infertilite şikayeti olan kişilerde ( evvelden en az bir uşağı olan ancaq indi sonsuzluq şikayeti çeken) ise bu nisbet 80%-in üzerine çıxmaqdadır. Varikosel her iki testisde de görüle biler. Ancaq anatomik qonşuluqları başqa /sebebinden sol testisde görülme nisbeti 85%, sağ testisde görülme nisbeti ise % 15 etrafındadır. Bir terefdeki varikosel ümumiyyetle diger testisi de tesir etmekdedir. Varikosel çox vaxt heç bir elamet vermez. Ancaq bezen aşağıdakı işareler görüle biler: Testislerde ağrı Testislerde kiçilme Testislerde dolğunluq hissi İnfertilite (sonsuzluq) Gözle görüle bilen genişlemiş damarlar Ele gelen genişlemiş damarlar Varikoselin sebeb sonsuzluğa sebeb olduğu mövzusunda hele qeti bir melumat yoxdur. Ancaq genişleyen damarların testislerde sebeb olduğu istilik artımının sperma istehsalını menfi tesir etdiyi, genişleyen damarlarda yığılan qanda anormal konsentrasiyalara çatan böyrek-üstü bezi ve renal mehsulların sperma meydana gelmesini menfi tesir etdiyi, yene bezi metabolik mehsulların artması ve oksigenlenmenin azalmasının sperma istehsalını menfi tesir etdiyi kimi bezi nezeriyyeler mövcuddur. Bezen xesteler testislerinde gördükleri ve ya ayaqda iken ellerine gelen genişlemiş damarlar sebebi ile hekime gelirler. Hekim terefinden edilecek elle müayine ile ümumiyyetle diaqnoz qoyular. Bezen ultrasonografi / Doppler gereye biler. Bütün varikoselli xestelere 4 gündelik cinsi pehrizden sonra sperma tehlili (spermiogram) edilib sperma sayı, hereketliliyi ve şekilleri araşdırılmalıdır. Xestelerin texminen 70% inde sperma sıxlığı ve hereketliliyi azalmış, şekilleri pozulmuşdur. Bu xestelerde yüksek nisbetde sonsuzluq görüler. Sonsuzluq şikayeti olan varikoselli kişilerde, çox sıx ağrı şikayeti olanlarda ve testislerinden biri digerine göre menalı kiçilme göstermiş varikoselli kişilerde cerrahı müalice teklif ediler. Müaliceye keçmek üçün varikoselin mütleq sperma deyerlerini pozmuş olması lazımdır. Yeni sperması normal ise müalice edilmeye biler. Evli olmayan kişilerde de varikosel tapılmış ve spermasında pozulma başlamış ise müalice edilmelidir. Eger kişi adolesan çağda, yeni hele yetkinliye gelmemiş ise ve sperma vere bilmirse bu veziyyetde testiste kiçilme olub olmadığına baxılar. O teref testisi 10% dan çox volum itirmiş ise yene emeliyyat endikasyonu vardır. Testislerinde ağrı olan ve müayine ile varikosel müeyyen olunan kişilerde bu ağrının mütleq varikoselden qaynaqlanır olması lazım deyil. Evvel diger sebebler araşdırılmalı ve semptomatik müalice edilmeli, ondan sonra varikoselin müalicesine keçilmelidir. VARİKOSELİN MÜALİCESİ EMELİYYATDIR Emeliyyat esnasında mikroskop istifade edilmesi teklif edilmekdedir. Emeliyyatı kasık bölgesinden edilen kiçik bir kesi ile reallaşar. Testisi drene eden venler bağlanar. Sade bir emeliyyatdır ve ümumiyyetle xestexana da yatmağı teleb etmez. Varikosel emeliyyatının müveffeqiyyet şansı deyişikdir. Mikroskopik edilen emeliyyatların müveffeqiyyet şansı digerlerine nisbetle çox daha yüksekdir. Texminen 30-60 dq. çeker. Bu sırada testisle elaqedar diger meydana gelmelerin zerer görmemesine diqqet gösterilmelidir. Varikosel emeliyyatı diqqetli edilmez ise hidrosel (testis etrafında maye tecrübesi), atrafi kimi komplikasyonlar görüle biler. Amma son illerde, emeliyyat texnikasında elde edilen irelilemeler sayesinde bu komplikasyonlara az qala heç rast gelinilmemekdedir. Bunda cerrahın tecrübesi ehemiyyetlidir. Emeliyyat keçirecek keslerin bunu yaxşı bilmesi ve emeliyyatı edecek hekimden de bu mövzuda melumat alması lazımdır. Emeliyyatdan 3 ay sonra sperma istehsalında düzelme görülmeye başlar. Sperma tedqiqi emeliyyatdan sonrakı 3-6. ayda edilmelidir. Sperma istehsalındakı düzelme emeliyyat keçiren xestelerin 50-80% inde görüler. Hamilelik üzerindeki tesiri de yüzde 20-69 etrafında artmaqdadır. Azoospermi faktlarında da varikosel emeliyyatı edilmesi teklif edilse de, müveffeqiyyetinin daha aşağı olacağı evvelden ifade edilmelidir. Suni mayalanma tetbiqi edilecek kişilerde de varikosel emeliyyatı edildikden sonra Suni mayalanmaya keçilmesi müveffeqiyyeti artıra biler. Emeliyyat edilen xestelerin bir qisiminde sperma deyerleri bir az daha yükselerek mikroinjeksiya (ICSI) yerine peyvend etme (IUI) tetbiqine keçile biler, hetta tebii gönder hamile qalma şansı da elde edile biler. Spontan hamilelik temin edile bilmeyen xestelerde sperma sayı, motilite ve ya sperma morfologiyasındakı yaxşılaşma ile kömekçi artıma texnikalarının müveffeqiyyeti artmaqdadır.