Parodontit dişəti və diş yuvasının iltihablanmasına verilən addır. Köhnədən ümumiyyətlə parodontozla qarışdırılmışdır. Parodontoz dişi tutan sümükdə, yəni çənə sümüyündə ortaya çıxan xəstəlikdir, yəni çənə sümüyü xəstəliyidir. Diş çürüyünə isə karies deyilir və mövzu bu adla xatırlanan başqa bir başlıqlada adlandırilmişdir. Diş pası olaraq bilinən maddəyə isə diş daşı deyilir, diş daşı yemək artıqları, tüpürcək artıqları, qara çay və siqaretin birləşməsindəki bəzi maddələr, xüsusiyyətlədə bakteriyalar bunların hamısı birdən dişətini, dişi əvvəl iltihablandırır sonradan isə çənə sümüyünə qədər çürüdür. Bakteriyaların qida ilə alınan şəkəri dişəti və yuvası iltihablanar (parodontit), diş çürüyü (karies) və nəticədə parodontoz (çənə sümüyü çürüyü) meydana gəlir.
Parodontitin əmələ gəlmə səbəbi: Bakteriyalar qidalardakı şəkərli maddələri zəhərli maddələrə çevirərək ayrıca toksik maddələri çıxararaq və sağlamlıqsız bəslənmə nəticəsində əvvəl dişəti iltihabı (gingivit, gingivitis) meydana gəlir. Dişətinin iltihabı vaxtında müalicə edilməzsə bu dişətində ciblər (mikrob yuvası) əmələ gətirir, buda zamanla dişi tutan yuvada və də çənə sümüyündə iltihaba səbəb olur. Mikrobların meydana gətirdikləri ciblərdə (kisəciklərdə) diş daşı əmələ gəlir, buda bir mikrob yuvasına çevrilər və iltihab dahada böyüyür.
Parodontitə təsir edən faktorlar: 1-) tüpürcək nə qədər tünd olsa, o qədərdə keyfiyyəti aşağı deməkdir, çünki təmizləmə əməliyyatını tam görə bilməz. 2-) Ağızla nəfəs alıb-vermələr ağız mukozasını qurudar. 3-) Ağız xəstəlikləri bəzi xəstəliklərdə (şəkər xəstəliyi, lösemi, AİDS, immün zəifliyi, vs.) . 4-) Genetik pozğunluqlar 5-) Alergik narahatlıqlar 6-) Siqaret və qara çay içmə 7-) Hamiləlik əsnasında dişəti zəifləyir və xəstəliklər ortaya çıxir. 8-) Dieta zamanı kifayət qədər vitamin və mineral alınmadığından meydana paradontit əmələ gələ bilər!
Parodontitin görünüşü. 1-) Dişəti qızarar və şişər 2-) Birdən dişəti qanayar 3-) Ağız iy verirsə və pis qoxular hiss edilirsə 4-) Dişəti ağrıyar 5-) Dişəti ibarət olan ciblərə (kisəciklər) yerləşən mikroblar buradan yayılarlar. 6-) Dişəti çəkilər, diş boyunu açıqda qalsa dişəti həssaslaşar 7-) Dişlər boşalar və düşər. Parodontit necə önlənər? Dişətinin yemək və nahardan sonra mütləq dişləri yaxşıca fırçala, yəni yaxşı baxım şərtdir. Dişləri təmizləyərkən dişlərin arasına və arxasına diqqət yetirilməlidir. Dişətindəki pars təmizlənməzsə bu diş daşına (dartar) səbəb olar. Buradakı bakteriyalarda davamlı toksik maddələr çıxarir. Buradakı diş daşı 4-9 aydan bir təmizlənməlidir.
Parodontitin müalicəsi: Nizamlı diş fırçalama ən əhəmiyyətli qaydadır. Peyğəmbər Əfəndimiz evinə gəldiyində salamdan sonra ilk etdiyi işin dişini fırçalamaq olduğu bilinməkdədir. Dişətində əmələ gələn ciblər, lazım olsa əməliyyat edilə bilər. Dişdəki çürüklər diş həkimi tərəfindən doldurulur. Plomba gəldikdə isə qətiyyən amalgamadan istifadə edilməməsi lazımdır, çünki əlavə təsiri olduqca böyükdür. Ağız içindəki bakteriya florasını tenzimləmək və immun sistemi gücləndirmək üçün mirra-, adaçayı-, tarçın preparatları, istifadə edilməlidir!
Tarix: 19.01.2015 / 12:23 Müəllif: Aziza Baxılıb: 80 Bölmə: Stomatologiya