Haqqinda.az

Bir tacir var imiş. Bir gün fikrinə düşür ki, ticarət üçün özgə vilayətə getsin. Odur ki, xeyli mal alıb, tədarük görüb, əhli-əyaliylə vidalaşıb yola düşür. Mənzilbəmənzil gəlib axırda bir səhərə yetişir. Burada bir karvansarada mənzil edir. Bu vilayətin qaydası elə imiş ki, hansı tacir bu şəhərə gəlsəymiş, gərək padşaha layiq bir şey apararmış və padşah o taciri gecə qonaq edib, onunla nərd oynarmış.

Tacir də bir xeyli parça bir xonçaya qoyub padşahın hüzurinə aparır. Söhbət əsnasında padşah tacirə deyir:

– Gəl mənim ilə nərd oynayaq və mənim bir pişiyim var, o axşamdan sabaha kimin quyruğunun üstündə yeddi çıraq saxlar. Mən o pişiyi çağıraram. Ardı »

Kəndimizdə Nəsir kişi var, yaşı yüzü çoxdan keçib. Bir dəfə nağıl eliyirdi ki, bir yol bir kişiynən yoldaş olmuşdux. Kişinin ayağı dizdən aşağı kəsilmişdi. Soruşdum ki, ayağıva nolub?

Kişi dedi ki, mən dəvə saxlıyırdım. Bir yol bazarda nər məni hersdəndirdi, mən də onu döydüm. Demiyəsən, bı nər mənə başdıyır kin saxlamağa, elə fürsət gözdüyür ki, əvəz çıxsın. Bir yol dəvələri aparmışdım çölə. Çöldə də heş kim yoxuydu. Bir də gördüm ki, nər ağzı köpüklənə-köpüklənə cumdu üstümə. Başdadım qaşmağa. Nər az qalırdı mənə çatsın, bir adam da yoxuydu ki, mənə kömək eləsin. Ölümümü aldım gözümün altına. Ancax can şirin olar, gücüm yetdikcə qaçırdım, Ardı »

Biri vardı, biri yoxdu, bir tülkü vardı. Bu tülkü bir gün girrənə-girrənə gedirdi. Gördü bir armud ağacı var. Bunun dibi elədi ta nətər, armuddar bütün saralıb dəyib tökülüb dibinə. İrəli gəldi gördü, armud ağacının dibində bir adam oturub elə yanına düşəni yeyir, gen düşəni götürmür. Tülkü irəli yeridi, gəldi bunun yanına.

– Salam əleyküm.

– Əleykəssalam.

Tülkü bı kişidən soruşdu:

– Sənin adın nədi?

Kişi dedi:

– Adım Armud bəydi.

Tülkü baxdı gördü, bı adam o qədər tənbəldi ki, ərindiyinnən durub, birəz aralı tökülən armuddarı yemir. Elə yanına düşəni yeyir, gen düşənə də qalır baxa-baxa. Tülkü buna dedi:

– Bilirsən nə var, Armud bəy?

Armud bəy dedi:

– Xeyr bilmirəm.

Tülkü dedi:

– Ardı »

Bir çoban axşam vaxdı sürünü gətirirmiş kəndə. Qəbrisdannıxdan keçəndə görür ki, bir əcayib adam qəbri eşəliyir. Bı əcayibin iri bıynızdarı, uzun caynaxları varıydı.

Çoban mısır. Görür ki, bı əcayib qəbri söhdü, ölünü çıxartdı, söykədi baş daşına. Sora ölünün dabanınnan dişdədi, başdadı ordan qan axmağa. Əcayib qanı görən kimi xeyləh dala çəkilir. Çoban bilir ki, bı ölü əslində ölmüyüp, bını ölü sayıp basdırıplar. Bı əcayib də görüp ki, bı ölmüyüp, dala çəkilir ki, gəlip bıynızlarıynan vırıp onu öldürsün. Bı əcayib də Adamcıldı.

Çoban tez ölünü çəkip salıp yerə, kərəntini götürüp qoyup onun yerinə. Adamcıl qaça-qaça gəlip bıynız vıranda kərənti keçip bının xirtdəyinə, ölüp sərələnip Ardı »

Qabaxlar insannar bilmirlərmiş ki, illəri necə adlandırsınnar. Navrız bayramında bilicilər yığışıp çıxıllar gəzişə. Deyillər ki, qabağımıza hansı heyvan çıxsa, o heyvanın adını verəciyih bir ilə.

Bılların qabağına on iki adda heyvan çıxır. O heyvandarın addarı ilə on iki ilə ad verillər. Özü də il hansı heyvanın üstündə təhvil olsa, insannar o heyvanın xəsiyyətində olullar.

Birincisi, donquzunan tuşdaşmışdılar. Donquz ilində insannar salamat olallar.

İkincisi, siçan ilidi. İnsannar siçan kimi olallar, hər şeyi gəmirip dağıdallar.

Üçüncüsü, öküz ilidi. İnsannar işlək olallar.

Dördüncüsü, pələh ilidi. İnsannar pələh kimin yırtıcı olallar.

Beşincisi, dovşan ilidi. İnsannar dovşan kimin qorxaq olallar.

Altıncısı, balıx ilidi. İnsannar suda çox hərəkət eləllər bı ildə.

Yeddincisi, ilan ilidi. Bı Ardı »

Biri var idi, biri yox idi, allahın bəndəsi çox idi, bir kişiynən bir arvad var idi. Günlərin birində iş belə gətirdi ki, bu kişinin arvadı azarlanıb öldü. Həmin arvaddan Fatma adında yetim bir qızı, bir də oğlu qaldı. Kişi gördü ki, uşaqlara baxa bilməyəcək, odu ki, ayrı bir arvad aldı. Kişinin bu arvaddan da bir qızı oldu, amma bu yaman kifir qız idi. Bu arvad gələn gündən yetim Fatmanı gözü götürmədi. Öz qızının adını da Fatma qoydu. Amma bu qızınan onun asiman tafoutu var idi. Yetim Fatma gözəl göyçək bir qız, çirkin Fatma isə qara keçəl idi. Analıq yetim Fatmaynan, oğlana Ardı »

Biri varıdı, biri yoxudu, Allahdan başqa heç nə yoxdu. Bir böyük sövdəgar varıdı. Bının da bir qızı varıdı. Bı qız bir gün qızdarnan çıxmışdı siyahata. Bir dağda gəzirdilər. Bir vədə gördülər ki, bir ayı çıxdı, isdədilər qaçsınlar, qorxudan qaça bilmədilər. Bı ayı gəldi, qızdarın içinnən sövdəgarın qızın götürdü. “Ya Əli, mədət” – deyib apardı saldı bir kahıya, ağzına da bir iri daş döndərdi.

Bir ilin müddət bı qızı bırda saxladı. Bı ayıdan qızın boyuna bir uşax düşdü. Ay ötdü, il dolandı, gəldi bının bir oğlu oldu. Bının adın qoydu “Südəmən”. Bu uşax yekəldi, bir yaşınnan iki yaşına, ikidən üçə, belə-belə gəldi çatdı Ardı »

Biri var idi, biri yox idi, bir tülkü var idi. Günlərin birində tülkü baba quyruğunu belinə qoyub çöldə gəzirdi ki, görsün quşdan, cəmdəkdən bir şey taparmı, yesin. Çox gəzdi, çox dolandı, axırda gəlib çıxdı bir quyunun başına. Boynunu uzadıb əyildi, quyuya baxdı. Gördü quyunun dibinə bir parça ağappaq quyruq düşüb. Tülkü sevindiyindən oynamağa başladı. Uzun quyruğunu yerlə sürüyə-sürüyə bir xeyli oynadı. Sonra öz-özünə dedi: “Yaxşıca əlimə quyruq düşüb, onu yeməsəm, heç hara getməyəcəyəm”. Tülkünün ağzının suyu axmağa başladı. Elə bil quyruq çağırıb ona deyirdi: “Tülkü baba, gəl məni ye, tülkü baba, gəl məni ye”.

Tülkü baba özünü saxlaya bilməyib, quyuya tullandı, guppultu Ardı »