Haqqinda.az

[color=#039b80]Əl-Muntəkim (ər. المنتقم) — Allahın adlarından biri.

O gün heç kəs Onun verdiyi əzab (kimi) əzab verə bilməz və heç kəs Onun buxovladığı (kimi) buxovlaya bilməz. [1]

Ətraflarındakı bütün dəlillərə baxmayaraq Allaha iman etməyən, Onun böyüklüyünü, qüdrətini tanımamaqçün müqavimət göstərən insanlar şübhəsiz böyük bir əzaba da layiq olmuşlar. Çünki Allah insanı yaratmış, yer üzünə yerləşdirmiş və orada ehtiyacı olan hər şeyi özünə vermişdir. Ancaq Allahın verdiyi bütün bu nemətlərə baxmayaraq bəzi insanlar inkarda tərəddüd edirlər. Hətta bir qisimi böyük bir azğınlıqla Allaha iman edən möminlərə düşmənlik bəsləməyir, Allahın dininə maneə törədə bilmək üçün işlər görürlər. Əlbəttə Allah bu insanlara layiq olduqları qarşılığı dünyada Ardı »

Əl-Qahhar (ər. القهّار) — Allahın adlarından biri.

Məğlub olmayan, daim qalib gələn, güc sahibi, hər şeyə hakimiyyəti çatan deməkdir. Bu ad Qurani-Kərimdə altı dəfə keçmişdir.

"əl-Ənam" surəsinin 18-ci ayəsində buyurulur: "O Öz qulları üzərində hakimi-mütləqdir. O, hikmət sahibidir, (hər şeydən) xəbərdardır!"

Uca Yaradıcı Ona inanmayıb, əmrlərindən üz çevirənləri Qahhar adı ilə cəzalandırar. Allahın qəzəbinə məruz qalmamağın yolu Şeytana uymamaqdan keçir. Həmçinin, Onun yaratdıqlarına zülm, haqsızlıq etməmək lazımdır. Ardı »

[color=#039b80]Əl-Əliyy (ər. العلي) — Allahın adlarından biri.

(Heç bir bəşər övladına Allahla danışmaq müyəssər olmaz, çünki bəşər övladı olan peyğəmbərlər maddi aləmdə, zaman və məkan daxilində olduqları halda, Allah qeyri-maddidir, zaman və məkan xaricindədir. Allahla onlar arasında minlərlə zülmət və nur pərdəsi vardır. Buna görə də Allahın peyğəmbərlərlə bir yerdə qarşı-qarşıya durub danışması qeyri-mümkündür). Allah bəşər övladı ilə (Musanın anası ilə olduğu kimi) ancaq vəhylə (ilham və röya ilə), yaxud (Musa kimi) pərdə arxasından danışar (Allahın kəlamı eşidilər, amma Özü görünməz). Və ya bir elçi (mələk) göndərər ki, o da Allahın izni ilə (göndərildiyi kimsəyə) Onun istədiyini vəhy edər. Həqiqətən, O (hər Ardı »

[color=#039b80]Əl-Cəbbar (ər. الجبّار) — Allahın adlarından biri. Dilədiyini zorla etdirməyə müqtədir olan

"O Allah ki, Ondan başqa ilah yoxdur. Məlikdir; Qüddusdur; Salamdır; Mömindir; Mühəymindir; Əzizdir; Cabbardır; Mütəkəbbirdir. Allah, (müşriklərin) şirk qoşduqlarından çox ucadır" (Həşr Surəsi, 23)

Allaha qarşı böyüklənməyin, Ona təslim olmamağın arxasında, insanın özünü Allahdan müstəqil varlıq olaraq görüb, sahib olduğu bəzi xüsusiyyətlərin özündən qaynaqlandığını zənn etməsi, buna görə də özünə "mənlik" verməsi dayanır. Halbuki bu, səhv məntiqdir. İnsan bir az düşünsə, bu dünyaya öz iradəsiylə gəlmədiyini, həyatının nə vaxt sona çatacağını bilmədiyini, sahib olduğu fiziki xüsusiyyətlərin öz seçimiylə özünə verilmədiyini rahatlıqla görə bilər. Öz bədəni də daxil olmaqla sahib olduğu hər Ardı »

[color=#039b80]Əl-Əzim (ər. العظيم) — Allahın adlarından biri.

Göylərdə və yerdə nə varsa (hamısı) Onundur! O, (hər şeydən) ucadır, (hər şeydən) uludur! (Şura Surəsi, 4)

Allahın böyüklüyü və əzəməti şübhəsiz bir insanın anlayışının çox üstündədir. Lakin insan yenə də öz ağılının sərhədləri daxilində Allahın nə qədər güclü və qüdrətli olduğunu görə bilər, anlaya bilər. Çünki bütün kainat Allahın böyüklüyünü göstərən saysız örnəklə doludur. İnsan yalnız içində yaşadığı dünyanı bir az araşdırsa, hər şeyi yaradan Allahın əzəmətini hiss edəcək.

Ağırlığı tonlarla olan buludları daşıyan səma, min metrlərlə yüksəyə uzanan dağlar, içlərində milyonlarla növ canlının olduğu dənizlər, çaxan şimşək və onun ardından gələn göy gurultusu və Allaha Ardı »

Babalarımız müsəlmanlıqdan əvvəl yaradana inanırdılar. Bəlkə müxtəlif tanrıları da vardı, lakin öz ləhcələri ilə “Tengri” dedikləri zaman Allahı nəzərdə tuturdular. Bu söz zaman keçdikcə “tanrı” şəklini aldı ki, əslində “məbud” deməkdir və ərəbcədəki “İlah”ın, fransızcadakı “Diyo”nun, farscadakı “Xuda”nın qarşılığı olan sözdür. Lakin heç bir zaman Cənabi-Haqqın bütün gözəl isimlərini (Əsmaül-Hüsna) əhatə edən “Allah” sözünün qarşılığı deyildir.

“Allah” deyiləndə bütün kainata isim və sifətləri ilə təcəlli edən bir Zat ağıla gəlir. Əsmaül-Hüsnanı əhatə edən, özündə cəmləyən “Allah” sözündə belə ümumi məna başa düşülür və bu Allahın xüsusi adıdır.

“Allah” deyiləndə sözün əsl mənasında ibadət edilməyə layiq, varlığı özündən olan Zat Ardı »

[color=#039b80]Ər-Rahmən (ər. الرحمن) — Allahın adlarından biri.

Rəhman dünyada yaxşı da olsa, pis də olsa, aralarında fərq qoymadan nemətini bütün bəndələrinə verən, hamısına qarşı sonsuz mərhəmətini göstərən anlamına gəlir. Bu ad Allahın sonsuz mərhəmətini ifadə edir. Rəhman adı daha çox bu dünya ilə bağlıdır.

Rəhman - mömin ya, kafir olsun bütün insanlara Allahın mərhəmət göstərməsi deməkdir.

Rəhman ismi Qurani-Kərimdə 57 dəfə təkrarlanmışdır.

"İstər Allah, istərsə də Rəhman deyib çağırın. Hansını desəniz (fərqi yoxdur), çünki ən gözəl adlar yalnız Ona məxsusdur.[1]

Ət-Tövbə surəsi istisna, bütün surələr Allahın bu adları ilə başlayır: “Bismilləhir-rəhmanir-rəhim”.

Rəhman Allahın həm ismi, həm də sifətidir. Buna görə də Rəhman adı Allahdan başqasına verilə bilməz. Ardı »

[color=#039b80]Əl-Əfuv (ər. العفو) — Allahın adlarından biri.

Əgər yaxşı bir əməli aşkara çıxarsanız, yaxud onu gizlətsəniz və ya bir pisliyi əfv etsəniz (Allah onları bilər). Həqiqətən, Allah bağışlayandır, qüdrət sahibidir! (Nisa Surəsi, 149)

İnsan, yaradılış etibarıyla səhv etməyə meylli varlıqdır. Hər an, bir çox mövzuda qüsurlu düşünə bilər, səhv bir qərar verə bilər, xətalı rəftar göstərə bilər. Ancaq insanı yaradan və ondakı bu çatışmamazlıqları bilən Allah, edilən səhvləri də əfvedicidir. Allahın "əfvediciliyi" olmasa heç bir insanın cənnətə girməyi mümkün olmazdı. Bu gerçəyə Quranda açıqça diqqət çəkilmişdir:

Əgər Allah insanları zülmləri üzündən cəzalandırsaydı, yer üzündə heç bir canlını sağ buraxmazdı. Lakin (Allah) onlara müəyyən müddət Ardı »