Haqqinda.az

Şəqaqi – Azərbaycan ellərindən biri dir. Şəqaqilər İranın Şərqi Azərbaycan (Sərab, Həştrud, Miyana), Ərdəbil (Xalxal ), Rəzavi Xorasan (Quçan) və Şimali Xorasan (Bocnurd) ostanlarında yaşayırlar. Şəqaqilər Cənubi Avropa və Türkiyədən tarixi Azərbaycan ərazilərinə köçürülüblər. Fələstin xalqının arasında çoxlu şaqaqi yaşayır ki, şiədirlər, lakin onların şəxsiyyəti ərəb olubdur. Fəthi Şəqaqi, məşhur Fələstin şəqaqilərindəndir. Şəqaqi eli, Şəkak eliynən ki, kurmanc və sünni bir eldir, qarışdırılmamalıdır. Ardı »

Tarixçə[redaktə]
Bu el neçə müxtəlif etnik- dil qruplardan ibarətdir.[1] Bəziləri bu elin təsisçisinin əsl və mənşəyin ərəb və Bəsrədən, bəziləri isə ərəb və türk qarışığı və bəlkə Xorasanın Firdovs məntəqəsindən Farsa mühacirət etmiş ərəb tayfalarının törəmələri olduqlarını bildiriblər.[1] Vladimir Minorski,"Qafqaz tarixi"(1943) kitabında baseriləri, şimali qafaqazın türk ellərinin törəmələrindən hesab edir ki Volqa və Donun verimli düzənliklərində yaşayırdılar və səfəvilər zamanı farsa mühacirət ediblər.

Oymaqlar[redaktə]
Fərhadi
Nənə Ərəb
Hüseynəhmədi, İqlidin Aspas kəndi və Sərvistanın Çahəncir kəndində, (Türk mənşəli) Ardı »

XVI yüzilliyin sonlarında yazılan, kürd tayfalarının tarix və coğrafiyasını əks etdirən və kürd tarixinin araşdırılmasında əsas mənbə rolunu oynayan "Şərəfnamə" kitabında bu gün Savuqbulaq bölgəsində geniş bir əraziyə yiyələnmiş Mükrilərin Osmanlı ərazisindəki Zül şəhəri (Şəhrəzur hazırda İraqa daxildir) ətrafında yaşayan Mükriyə tayfasına bağlı olduğu yazılır. Rəvayətə görə, Baban paşaları nəslinə mənsub Seyfəddin adlı bir şəxs Baban tayfasını və digər kürd əşirətlərini toplayıb Azərbaycandakı Dəryaz bölgəsini Çabuklu türklərindən alaraq orada məskunlaşmışdır. "Seyrüld-əkrad" müəllifinə görə də, Mükri eli XVI yüzilliyin sonlarında Osmanlı torpaqları və Quzey Mesopotamiyadakı İbn Ömər ərazisindən (indiki Suriya) Azərbaycana köç etmişlər. O yazır ki, ilk dəfə Baban nəslindən Babamir adlı Ardı »

Əmir Çoban Sulduz
Əmir Dəmirdaş Sulduz
Əmir Surğan Sulduz
Bağdad xatun Ardı »

Şeyx Hasanlılar ümumi olaraq Ələvi bir eldir. Bölgəyə görə Sünni olaraq həyatını davam etdirənlər də mövcuddur. Ardı »

Şeyx Hasan və Seyx Əhməd dədə qardaşdirlar. Türbələri Elazığ ilinin Baskil ilçəsinə (Əski Malatya) bağlı Şeyx Hasan kəndindədir. Şeyx Hasan və Şeyx Əhməd dədənin əski məzar daşında 1188 YA ALLAH KONYA yazı və ili mövcud olub bu tarixin doğummu yoxsa Haqqa yürüməmi olduğu haqqında dəqiq bir bilgi yoxdur. Bu tarixlər də İran Xorasanın Nişapur şəhərindən Malatyanın Şeyx Hasan kəndinə gəldikləri də bilinir. Əski məzar daşlarının Ələvi inanç məzar mədəniyətində çox rastlanan cikək motivləri ilə süslü olup Karakaya Barajı nədəni ilə nakil çalişmaları əsnasında itdiyi bilinir. Ardı »

Elin tarixi[redaktə]
Orta çağda Otuziki еlinin aparıcı və nəcib tayfası Cavanşir idi. Еlxanlar bu tayfadan çıxırdı. Cavanşir oymağı sonra Otuziki еlinin tərkibindən çıxıb müstəqil elə çevrildi. Otuziki elinə müqəddəmlər başçılıq еtməyə başladılar.

1606-ci ildə I Şah Abbas Qarabağı osmanlılardan azad еtdi. Bu dönəmdə Otuziki еlinin başçısı Əmir Ağaxan sultan Müqəddəm idi. Şah Müqəddəm oymağına Marağa vilayətində ölkə təklif еtdi. Əmir Ağaxan sultan razılaşıb, oymağı ilə birgə Marağaya köçdü. Özü Marağanın hakimi, oymağı vilayətin axarlı-baxarlı torpaqlarında sakin oldu. Şah butün oymağı çobanbəyi, çöpbaşı və digər ödənclərdən birdəfəlik azad еtdi.

1725-ci ildə çoxsaylı Osmanlı ordusu yеnidən Azərbaycanı tutdu. Nadirqulu xan Qırxlı-Avşar öncə istilaçı əfqanları məmləkətdən çıxarıb, Ardı »

Həyatı[redaktə]
Əbulmənsur Fərhad xan Həsəm sultan oğlu Səfəvi hökmdarı Şah Məhəmməd Xudabəndənin vaxtında Xorasan sərdarı idi. Bu o dövr idi ki, Şah Məhəmməd Xudabəndənin zəif xarakteri ucbatından ölkədə hərc-mərclik baş alıb gedirdi və bu da 1585-ci ildə Osmanlının Təbrizi tutaraq darmadağın etməsi ilə nəticələnmişdi.

Əbulmənsur Fərhad xan I Şah Abbas Səfəvinin hakimiyyəti dönəmində sarayda yüksək vəzifə tuturdu. Şahın hеç kimə lütf еtmədiyi "fərzənd" -övlad adına layiq görülmüşdü. Kəsdiyi başa sorğu-sual yox idi. Di gəl ki, savaş mеydanlarından çox, saray intiriqalarını xoşlayırdı.

1598-ci ildə özbəklər Xorasana hücum еdəndə şah Fərhad xan Qaramanlıya 12 minlik ordu vеrib hücumçuları dəf еtməyə göndərdi. Fərhad xan da ilk döyüşdən Ardı »